Dịch giả: Trấn Hà Ấn. Giáo sư già nghe thấy mặt liền biến sắc, dường như vẫn chưa tin đó là sự thực, Đan Quân vừa leo lên thuyền vừa hỏi cháu ngoại lão Thái: “Trên bến thuyền có đèn pin chống nước không? Phía dưới quá tối, không có kính bơi, giơ bàn tay ra cũng không thấy rõ”. Cháu ngoại lão Thái nói: “Có, có điều không biết còn điện không, bỏ lâu quá rồi, sợ không xài được nữa”. “Cứ mang tới rồi tính tiếp”. Tôi vỗ hắn một cái, thằng quỷ kia liền bơi thuyền vào gần bờ, sau đó một mình nhảy lên bờ, chạy tới nhà điều khiển. Tôi liền hỏi giáo sư già: “Giáo sư, bên dưới này sao lại có thể có động được chứ?” Giáo sư cũng vô cùng ngạc nhiên: “Tôi vốn cũng tưởng là người đá, ngựa sắt gì đó thôi chứ chưa từng nghĩ là một cái động, chưa tận mắt nhìn thấy tôi cũng không thể nói được rốt cuộc là chuyện gì”. Thiếu Gia vừa nghe đáy hồ có một cái động, nhất thời lòng hiếu kỳ nổi lên, không kiềm chế được, hỏi tôi: “Hay là chúng ta cũng xuống xem thử một chút!” Tôi nhìn qua giáo sư già cũng có thể nhận ra lão chắc chắn không biết bơi lội, hai tay lão đang ôm khư khư mạn thuyền sợ rớt xuống nước, liền nói với lão: “Ông lớn tuổi rồi, không nên xuống nước thì hơn, nước này quá lạnh, chúng tôi xuống xem qua một chút, có gì sẽ báo lại”. Giáo sư già gật đầu một cái, lúc này cháu ngoại lão Thái đã mang toàn bộ đèn pin và kính bơi tới, chúng tôi thử hết một loạt mới chọn được mấy cái còn điện, mang theo, chẳng để tâm gì tới gió máy, cởi quần áo, chỉ mặc quần soóc nhảy xuống nước, theo hướng Đan Quân vừa nổi lên mà lặn xuống. Hồ không lớn lắm, tài bơi lội của chúng tôi cũng không tệ, tôi từng lớn lên bên bờ Hoàng Hà, không sợ phải đối phó với sức cản của nước, lộn vài cái đã tới đáy. Đáy sông toàn là phù sa, tôi thấy trên mặt bùn có rất nhiều đá sỏi và rác rưởi, chúng tôi lăn một vòng, một vùng quanh đó liền vẩn đục. Chúng tôi vô cùng khâm phục tài bơi lội của Đan Quân, anh ta co duỗi người mấy cái, chỉ chỉ phía trước mặt, tôi nhất thời hơi mơ hồ không hiểu anh ta muốn nói gì. Nhìn kỹ thì thấy ở chỗ sâu nhất của đáy hồ quả thật bị lõm xuống Bơi tới chỗ lõm, dùng đèn pin chiếu thử, quả nhiên chỗ lõm xuống không thấy đáy. Miệng chỗ lõm sấp xỉ một cái đầu xe tải lớn đang nằm im bất động. Tôi kinh ngạc, suýt chút nữa thì uống một ngụm nước, tôi không thể ngờ cái động lại lớn như vậy. Đây chính là phần đáy của Hoàng Hà, làm sao có thể sinh ra một cái động như thế này chứ. Chúng tôi bơi vòng quanh động hai vòng, tôi nhìn cửa động đen ngòm, kín mít, nhớ tới rất nhiều truyền thuyết liên quan tới quái vật trong động, không khỏi cảm thấy rùng mình một chút. Tự nhủ không biết bên trong có thủy quái hay là u linh quái quỷ gì đó không?. Ánh sáng đèn pin quá yếu, chúng tôi không thể thấy rõ có gì bên trong động, nhưng cơ bản có thể xác định động này hình phễu lộn ngược, phía dưới lớn, phía trên nhỏ, độ sâu vượt quá sức tưởng tượng của chúng tôi, đèn pin căn bản không thể chiếu tới đáy. Vách động toàn là mảnh gỗ mục nát, một kiệt tác nhân tạo. Đan Quân muốn lấy một ít gỗ mục trên vách động mang về cho giáo sư xem thử, có điều hình như chúng bám vô cùng chặt, bọn tôi giúp hắn nhổ một hồi mới nhổ ra được một mảng. Hắn xem qua, cơ bản cũng không nhìn rõ là gì, khoát tay với chúng tôi, tôi cũng nghĩ nên dừng ở đây, ba người liền bơi ngược trở lên. Lên tới mặt nước tôi thấy lão Thái cũng cháu ngoại của lão cũng đang định nhảy xuống, chúng tôi ra hiệu cho họ rồi leo lên thuyền. Giáo sư hỏi chúng tôi tình hình thế nào, tôi cũng không biết trả lời làm sao, tiện miệng nói: “Động phía dưới có thể rất lớn”. Giáo sư hỏi: “Tại sao lại nói như vậy?” Tôi nói: “Chiếu đèn pin nhìn xuống, phía dưới giống như cây bông vải vậy, không thấy rõ chút gì, điều này chứng tỏ không không gian phía trong không có phản xạ với ánh sáng, chỉ có không gian rất lớn mới có thể phát sinh tình trạng như vậy. Cái này trước kia tôi đã từng học qua”. Đan quân mang mảnh gỗ mục chúng tôi đã nhổ được cho giáo sư già xem, giáo sư cầm mảnh gỗ trong tay, dùng kính lúp nhìn thật kỹ. Hồi lâu tôi phát hiện thấy chân mày của lão đang chau lại. Thiếu Gia cũng rất tò mò, liền hỏi: “Sao rồi, lão gia, lão nhìn được chuyện gì xảy ra rồi sao”. Giáo sư nói: “Cái này đúng là gỗ, loại gỗ này giống như loại thường dùng để làm nhà cửa, cũng có người dùng làm cổ mộ hay bài vị, các cậu nói thứ này là lấy được dưới động đó sao?”. Chúng tôi gật đầu, lão liền nói: “Thực sự là có chuyện gì xảy ra, ở đáy sông Hoàng Hà chỗ này lại có một cái hang lớn như vậy, bên dưới là một di chỉ cổ đại, cũng có thể là một chiếc thuyền tương đối lớn bị đắm chìm, tới bây giờ tôi cũng chưa thể chắc chắn.” Đan Quân liền nói: “Hay là chúng ta nhanh chóng quay trở về thành phố, báo cáo lại chuyện này, rất có khả năng đây là một phát hiện khảo cổ có giá trị. Đề nghị chính quyền cử đoàn khảo cổ xuống.” Giáo sư liền nói: “Không được, cần phải biết rõ trước đã, nếu không chẳng may không phải di tích thực, chẳng hóa ra để người ta chê cười sao?” Mấy người chúng tôi bàn bạc hồi lầu, đều thống nhất là cần phải vào trong động xem thử, có điều chúng tôi không có đồ lặn, động này lại quá sâu, phía bên dưới khó có thể biết là có nguy hiểm hay không. Thiếu Gia nói chúng tôi đều có khả năng bơi lội tốt, hay là mấy người thay phiên nhau vào. Giáo sư lúc này hình như nghĩ ra chuyện gì, đột nhiên nói: “Hai vị, tôi nói chuyện hơi khó nghe một chút, các người đừng giận, hiện giờ chuyện này thuộc về phạm vi khảo sát di chỉ khảo cổ học. Hai người là thương nhân buôn đồ cổ, thân phận hơi nhạy cảm một chút, thực ra vẫn có thể giúp, có điều theo tôi thì tốt nhất là không nên tham dự. Nếu không sau này giải trình có thể sẽ rất phiền toái”. Thiếu gia vừa nghe thấy giáo sư không muốn cho gã tham dự liền chực nổi xung nói lão già ông không phải là qua cầu rút ván sao? Tôi liền vỗ vỗ gã vài cái để cho gã ngừng phát tiết. Thật ra thì lời của lão nói cũng có lý, nghe nói hồi khai quật di chỉ cổ mộ ở Hà Bắc cũng có một thương nhân đồ cổ tham dự khảo sát, kết quả đoàn khảo cổ kia bị đình chỉ công tác, điều tra ba tháng. Thương nhân đồ cổ cũng bị hành rất thảm, làm ăn không nổi nữa. Lão nói như vậy thực ra là muốn cảnh tỉnh chúng tôi, ý là các người đừng có tay chân lóng ngóng, hại đến bọn ta.Có điều tôi đương nhiên cũng không muốn ở bên cạnh dự khán, trong lòng đã có tính toán. Nếu thực sự bên dưới có đồ tốt, tôi bằng cách nào cũng phải dây máu ăn phần một chút, sau này về nhà để khoe mẽ chiến tích cũng không uổng. Chốc lát sau, bọn lão Thái cũng đã lên trở lại, vẻ mặt hai người đều vô cùng kỳ quái, lão nói mấy năm gần đây thời điểm Hoàng Hà ngừng chảy cũng có không ít người tới đây bơi lội, không hiểu sao không có ai phát hiện bên dưới này có một cái động. Mấy người chúng tôi ngồi trên thuyền cùng bàn cách xuống động, hỏi cháu ngoại lão Thái trên thuyền có đồ lặn không, hắn lắc đầu, thực ra đối với hắn mà nói ngay cả ti vi cũng chưa từng được xem, vốn không có khái niệm gì về thiết bị lặn. Giáo sư liền hối hận nói bọn họ chưa từng nghĩ tới tình hình thế này nên cũng không mang gì tới, thật là sơ suất. Suy nghĩ hồi lâu, Đan Quân nói: “Hay là cứ để tôi xuống xem thử, khả năng lặn của tôi khá tốt, căn bản có thể nín thở được một thời gian”. Trong thời gian ngắn chúng tôi không thể kiếm được thiết bị lặn, ở đây không có đường giao thông, nếu vận chuyển bằng sức người, tối thiểu cũng phải hai tuần lễ. Đối với tôi mà nói, tôi hi vọng bây giờ có thể lập tức vào động xem thử, bởi vì một khi phái đoàn chính thức tới, tôi liền sẽ không có phần, nói không chừng trong vòng một trăm mét quanh khu này cũng không được vào. Đan Quân nói: “Tôi xuống xem thử, sẽ không vào sâu đâu, nếu như phát hiện nguy hiểm sẽ lập tức đi lên, dù sao cũng hơn là ngồi đây bàn tới bàn lui”. Chúng tôi suy nghĩ một chút, cũng không còn cách nào khả quan hơn đành dùng dây thừng cột vào ngang hông Đan Quân, lại đưa cho hắn hai cái đèn pin cùng dao găm, nói hắn nếu gặp nguy hiểm lập tức giật mạnh sợi dây. Đan Quân chuẩn bị chu đáo xong liền lộn vào trong nước một lần nữa, tôi cùng với Thiếu Gia và cháu ngoại lão Thái cũng nhảy xuống tiếp ứng. Giáo sư nói với theo cẩn thận một chút, chớ làm ẩu, gặp chuyện gì khác thường thì lên ngay. Chúng tôi cùng với Đan Quân cùng nhau lặn xuống, xuống đến đáy sông, chúng tôi đỡ hắn rồi dìu hắn thả vào động, mỗi khi chìm xuống một chút người trên thuyền liền thả thêm dây thừng, cho đến khi toàn thân Đan Quân đã vào bên trong động, hắn giơ tay ra dấu, bàn tay dừng ở cửa động, vẫy chân lặn sâu vào bên trong. Sợi dây càng kéo càng dài, chưa tới ba mươi giây sau tôi đã cảm thấy khó chịu rồi, nhịn không được tôi và Thiếu Gia phải thay phiên nhau ngoi lên lấy dưỡng khí. Lại qua một lúc nữa, chắc hẳn hắn đã vào tới chỗ khá sâu trong động. Ở trên nhìn xuống theo ánh sáng của đèn pin, đoán chừng khoảng sáu bảy mét, tôi thật sự là toát mồ hôi lạnh thay cho hắn. Đèn pin dừng bên dưới chừng ba bốn giây, ánh sáng bắt đầu xê dịch sang bên cạnh, lóe lên rồi chợt biến mất, xem ra tôi đoán không sai, không gian bên dưới vô cùng lớn. Tôi liền kéo căng sợi dây, đề phòng trường hợp khi Đan Quân bên dưới gặp chuyện gì nguy hiểm, phía trên có thể cảm nhận được. Sợi dây vẫn tiếp tục chuyển động từng chút, từng chút một trong bàn tay của tôi, Đan Quân càng lúc càng xuống sâu hơn. Lúc này đáy hồ vô cùng yên tĩnh, một chút tiếng động cũng không nghe thấy, chúng tôi đều dồn mọi sự chú ý vào phía bên trong động, thời gian từng giây từng phút trôi qua, tôi cảm giác lúc này một giây dài như mười giây vậy. Chốc lát sau, Thiếu Gia liền ra dấu tay với tôi, thời gian xuống nước đã lâu, chắc là Đan Quân cũng sắp sửa phải lên rồi, kéo dài thời gian thêm nữa chắc chắn hắn cũng không đủ dưỡng khí, tôi cong người lên chuẩn bị kéo sợi dây giúp hắn. Chừng mười mấy giây nữa trôi qua cũng chưa thấy dấu hiệu nào chứng tỏ Đan Quân muốn lên, thậm chí sợ dây còn bị kéo xuống sâu thêm nữa. Đối với người bình thường mà nói, có thể nín thở quá hai phút đã là siêu nhân rồi, tôi lập tức ý thức được có vấn đề xảy ra, thử kéo sợi dây lên một chút, có điều kéo được một đoạn thì đột nhiên bị mắc, kéo làm sao cũng không nhúc nhích, giống như Đan Quân ở phía dưới đã bị dính chặt vào thứ gì đó vậy. Không hay rồi! trong lòng tôi rung động, xảy ra chuyện rồi. Thiếu Gia nhất thời không biết phải làm thế nào. Tôi kéo thêm mấy cái phát hiện ở dưới nước kéo thì không có lực liền bơi lên khỏi mặt nước, kêu to với bọn họ: “Xảy ra chuyện rồi! Mau kéo sợi dây lên!” Người phía trên nóng ruột chờ đợi đã lâu, cũng đã cảm thấy không ổn, vừa nghe tiếng kêu của tôi toàn bộ đều hoảng loạn, lập tức kéo ngay sợi dây, mấy người ra sức kéo khiến chiếc thuyền nhỏ chòng chành sắp lật, nhưng sợi dây trước sau vẫn không hề suy chuyển. Lúc này cháu ngoại lão Thái là người có kinh nghiệm nhất ở đây, hắn leo lên thuyền kéo sợi dây buộc vào Đan Quân lên, cuốn vào mũi thuyền, sau đó quát to bảo toàn bộ lên thuyền! Chúng tôi leo hết cả lên, hắn giật nổ động cơ, thuyền lui về phía sau, trong nháy mắt sợi dây bị kéo căng, giật mạnh thành một đường thẳng, từ dưới nước tiếng sợi dây thừng rít lên ghê rợn, tạo thành những âm thanh giống như tiếng ngựa hí lại giống như tiếng rên rỉ, cuối cùng sợi dây cũng được kéo lên phân nửa. Tôi ngẫm nghĩ, nếu như là chẳng may chân bị sa lầy xuống phù sa, chỉ cần kéo sợi dây chắc chắn sẽ có thể kéo lên được, tuyệt đối sẽ không có chuyện dùng động cơ của thuyền máy cũng kéo lên không nổi, tình hình đến nước này chỉ sợ là chuyện nghiêm trọng rồi. Những người bên cạnh cũng đang rất hoảng loạn, Vương Nhã Nam khóc nức nở. Sắc mặt cháu ngoại lão Thái nghiêm trọng, lại tăng ga động cơ, thêm mười mấy giây trôi qua, bỗng một tiếng “ầm” vang lên, sợi dây chợt trùng xuống một chút, chúng tôi đều bị ngã xuống lòng thuyền. Chúng tôi nhìn thấy sợi dây giãn ra, mặt nước liền bị cuộn lên. Chúng tôi chạy đến kéo sợi dây, trong nháy mắt Đan Quân trong tình trạng mặt úp xuống dưới lưng ngửa lên trên được kéo ra khỏi mặt nước. Mọi người kéo hắn lên thả vào trên boong thuyền. Phát hiện toàn thân hắn đã lạnh như băng, có điều tư thế của hắn giờ đây trông vô cùng cổ quái, hình như là đang định cào thứ gì đó trước mặt. Lão Thái vội vã lật hắn lại định làm sơ cấp cứu, thử xem hắn còn có thể sống được hay không. Tay chân tôi luống cuống thả Đan Quân vào trên boong, ấn vào phổi hắn cho nước trào ra, Thiếu Gia dùng khăn lông lau sạch cát bám trên mặt hắn, đột nhiên trong lúc đang lau mặt, Thiếu Gia thét lên một tiếng liền ngã ngồi trên boong. Mọi người bị gã dọa sợ hết hồn, cũng không biết là có chuyện gì, theo quán tính nhìn vào mặt Đan Quân, nhìn thoáng qua chỉ cảm thấy có luồng khí lạnh chạy dọc cơ thể từ đỉnh đầu tới lòng bàn chân. Từng sinh tồn ở bờ sông thời gian dài, người chết đuối tôi từng thấy nhiều vô số, biểu cảm nhăn nhó, dữ tợn do bị ngạt nước mà chết tôi cũng nhớ như in. Có điều gương mặt của Đan Quân lúc này, nhìn qua không giống chết đuối. Điều khiến cho người ta rợn tóc gáy hơn là, trên mặt hắn không hề có chút biểu hiện bị nghẹt thở nào. Khuôn mặt hắn giờ đây không một chút huyết sắc, hai con mắt híp lại chỉ còn một khe hở, lật con ngươi lên xem, ánh mắt hắn có vẻ khinh nhỉnh, miệng khẽ nhếch trông vô cùng kỳ dị, biểu cảm giống như đang cười gằn. Nụ cười thế này cũng không phải tôi mới lần đầu tiên nhìn thấy, tôi nhớ tới người đã chết trong phòng tôi Vương Toàn Thắng, nhất thời liền ngây người. Biểu cảm lúc chết của họ giống nhau như đúc. Tôi theo bản năng hỏi những người xung quanh: “ Cái này…Là biểu cảm gì….”​