Mấy ngày năm mới Lào té nước xong, cả thành phố như đang chìm vào cái mệt mỏi mấy ngày liền nhau. Ngồi chơi với mùa hè nóng đêm cũng đến chậm, tôi thấy gia đình bạn học chung trường đến chùa với một cái ghế nằm chơi, đến nơi ông sư thầy nghỉ ngơi. Tôi thấy chiếc ghế đó như nó đã có tuổi hơn 70 năm trước đây, ba tôi là thợ mộc tôi nghĩ là gia đình bạn đem đến gửi cho ông sư thầy dùng để nằm dài nghỉ ngơi cái lưng. Xa tôi hơn 30 thước, tôi bước tới chào bạn ba mẹ cùng các em bạn trong dịp năm mới, ba mẹ bạn vào trong phòng ông sư thầy đang nằm nghỉ ngơi. Khi gửi xong cái ghế rồi gia đình bạn quay về, tôi cúi đầu chào chúc năm mới còn bạn thì ngồi chơi với tôi ở bậc cầu thang nơi đó. Hai người trò chuyện tranh nhau kể, ban ngày năm mới rất vui, một lát sau tôi hỏi:
- Vậy cái ghế này chắc đã lâu lắm rồi phải không? Ông chủ trì hơn 80 tuổi mà được cái ghế này để nằm nghỉ ngơi ban ngày chắc vui lắm.
Bạn tôi mới kể ra:
- Chiếc ghế này từ đời Pháp thuộc 7-8 chục năm rồi, ba mẹ mình qua lại hay hỏi thăm ông già hàng xóm nhiều lúc ông hay gửi mua gì khi mẹ mình đi chợ, ông tặng cho ba mẹ mình chiếc ghế này trước khi ông chết được vài ngày. Chiếc ghế này là của một người Pháp già để lại cho ông già hàng xóm, nhưng mấy tháng nay nhà mình không bao giờ được an tĩnh trong đêm, đến cả ban ngày nữa nếu ban ngày mà nhà có nhiều người thì đỡ, nếu có một mình ai trong nhà là sẽ xẩy ra chuyện, nhiều khi không có ai dám ở trong nhà luôn, lúc đầu thì không biết là tại cái ghế này mãi sau mới biết được.
Hai lỗ tai tôi nó ngứa ngáy khi có ai nói tới một câu “Ma”.
Tôi nói:
- Vậy bạn kể cho mình nghe coi chuyện cái ghế sau khi đem về nhà rồi xảy ra chuyện gì mà đến nông nỗi phải đem vào chùa. một cái ghế gần cả trăm năm gỗ nó quá đẹp như vậy.
Bạn bắt đầu kể:
- Khi ông già hàng xóm hơn 80 tuổi mà trước khi ông chết được mấy hôm thì ông gọi ba mẹ mình qua, tưởng có chuyện gì gấp nên ba mẹ mình chạy qua thì ông ta đã nằm trên giường bệnh.
Rồi ông nói: “Cái ghế ở bên ông gần nửa đời người, ông không có gì cho chỉ có một cái ghế đó thôi trước khi ông chết”.
Ba mẹ mình mới cúi đầu cám ơn và rinh nó về nhà được 3 ngày thì ông đã chết. Đó cũng vào mùa hè năm ngoái thời tiết nóng nảy nên để cái ghế ở trước nhà để ngồi chơi chiều, ba mẹ mình rất quý nó, một cái ghế đồ cũ mà khó kiếm trong cả thành phố luôn đó. Trong mấy đêm đám ma của ông già ấy, người gốc tích trong làng thì cũng đông đủ người làng đến đám ma, ba mẹ mình bắt đầu nghe cũng nghĩ là người đùa giỡn, khi nghe câu nói là:
- Mấy đêm đám ma mệt lắm sao cô chú mà khuya rồi vẫn ngồi ở cái ghế trước nhà?
Mẹ tôi nổi da gà quay mặt lại ba tôi hỏi:
- Đêm qua nửa đêm anh ngồi ghế đó phải không?
Ba trả lời mẹ:
- Đúng vậy, tôi về ngồi thử trên cái ghế đó, khi mệt được ngồi duỗi chân trên cái ghế đó thoải mái lắm, tôi ưng cái ghế đó lắm, nếu mà có bán cái ghế như vậy tôi mua cho bà xã thêm một cái để ngồi chơi chiều cho mát.
Ngõ hẻm hàng xóm bận rộn đám ma mấy ngày xong trở về cái an tĩnh thiên nhiên trong làng như xưa trong đêm về tối và im lặng.
Bạn kể tiếp:
- Trong mấy ngày ngõ hẻm bận rộn bóng người trong đám ma đó, trong nhà không ai để ý là nhà mình đã có khách lạ đến ở chung, đời sống bình an trong nhà cũng chưa bao giờ có ai mà nói tới chuyện ma gì cả. Một đêm khi trôi vào khuya, tôi nửa mơ nửa tỉnh nghe tiếng mẹ tôi gọi ba tôi, với tiếng nhè nhẹ:
- Anh nghe không? Hình như có ăn trộm mà không rõ tiếng người thì thầm thì thào ở dưới nhà mình.
Ba tôi khe khẽ dậy và bước ra đằng cửa sổ bên hông nhà ngó xuống thì không thấy ai nhưng tiếng nói vẫn nghe, ba im lặng nghe thì không phải tiếng Lào cũng không biết là tiếng gì nghe không rõ lời, ba khẽ bước chân xuống cầu thang nhà dưới hé cửa sổ nhẹ ngó thì không có ai cả rồi tiếng nói thì thầm đó im lặng.
Ba lên nhà nói với mẹ:
- Người đi qua và ngừng trò chuyện nhau thôi, cái ghế vẫn còn đó không ai lấy đâu, thôi ngủ đi khuya rồi. Nói xong ai cũng ngủ tiếp cho tới sáng.
Thêm một thời gian ngắn cả tuần, thì trong đêm lại tiếng người nói chuyện như đêm trước nữa, lần này tôi nằm nghe một lát mới ra khỏi mùng nhè nhẹ tới cửa sổ thì tôi đứng tim không biết nói thế nào vì trong nhà ngủ đêm khuya không được mở đèn, tôi đứng hình vài phút không biết về ngủ hay làm gì nữa, khe cửa sổ hé, tôi cố cái bình tĩnh lại ngó thì: Ông bà ông vải ơi, tóc tôi nó chỉ ra tứ hướng như con nhím xùi lông vậy. Vài giây đứng tim đó ngõ kỹ thì là ba tôi chứ ai nữa, ba tôi đang đứng theo dõi nghe tiếng người đang nói nhau từ bao giờ, ba kéo tôi và nhẹ bước xuống nhà dưới rồi từ từ mở cửa ra cùng nhau, thấy bên ngoài vẫn lặng im không có ai cả. Hai cha con ngó mặt nhau nhẹ bước vòng quanh nhà một vòng, cũng chẳng thấy ai hay thấy gì là lạ cả, nên mới lên nhà ngủ tiếp.
Vài đêm nữa, mùa hè nóng bắt đầu cơn mưa đêm nay đầu tiên như đổ đình đổ làng, giấc ngủ như chìm vào trong cơn mát mẻ của trời mưa trong đêm kéo dài đến gần sáng mới ngớt hạt mưa.
Sáng dậy cũng như thường ngày sống trong mùa hè nghỉ học, ba mẹ đi làm, tôi quét dọn sau trận mưa lớn đêm qua, kéo cái ghế ra chỗ cũ lại để ngồi, vì trời mưa cái ghế chắc là ba tôi xích nó vào trong góc ngoài nhà sợ ướt mưa.
Lại tiếp theo trận mưa thứ 2 liền đêm nhau nữa, sáng dậy lại kéo cái ghế ra để nơi cũ nữa, chiều về xong tắm rửa cơm nước ba hay ra ngồi cái ghế này với thêm một cái ghế nhỏ với mẹ hóng mát trước khi đi ngủ. Đêm nay trời thanh tĩnh với ánh trăng non, mai là ngày cuối tuần thứ bảy cả nhà ngồi chơi trước nhà rồi theo vào tiếng gọi đêm đi ngủ.
Chiều nay mẹ tôi quên ngâm gạo nếp để nấu xôi từ sáng như mỗi ngày, sáng sớm bỏ xôi cho sư đi qua ngõ hẻm. Nửa đêm mẹ chợt tỉnh giấc đi xuống bếp ở ngoài nhà ngâm gạo cho kịp sáng. Mẹ tỉnh giấc thì dậy gấp đi xuống cầu thang nhà mở cửa ra ngoài, trời ơi phật ơi, ông bà ông vải ơi, mẹ bỏ cả cửa chạy thẳng lên cầu thang nhà trên rồi chui vào mùng đắp chăn trùm đầu. Ba chợt choàng trong cơn ngủ đang say đó, giật mình nửa đêm hỏi mẹ:
- Cái gì vậy? Chuyện gì vậy?
Ba tôi thấy mẹ nói không ra một lời run run, ba dậy chạy ra mở đèn. Chúng tôi cũng tỉnh giấc từ lúc tiếng chân mẹ chạy lên cầu thang cả nhà đều dậy. Ba thì gọi mẹ cho tỉnh, tôi đi lấy nước cho mẹ uống, một lát sau mẹ tỉnh và nói:
- Tôi đi xuống ngâm gạo nếp, chiều tất cả nhà đã quên ngâm.
Tôi xuống cầu thang gấp rồi mở cửa thẳng ra ngoài quên ngó về đằng cái ghế sau lưng, tiếng người thì thầm thì thào như mình nghe hàng đêm, tôi vừa đi xuống bếp vừa quay mặt lại, rồi nó đứng luôn, không phải lạnh cột sống mà nó lạnh từ đầu ngón chân đến đầu luôn. Trên hai cái ghế mình ngồi buổi chiều có hai bóng rõ thành hình người trên cái ghế dài đó, hình bóng to hơn người thường mình, dáng là một người Pháp gì đó, còn cái ghế tôi ngồi thì rõ hình ông già hàng xóm mà cho mình cái ghế, như hai người đang ngồi trò chuyện với nhau gì không biết, tôi quay mặt lại mà chạy lên nhà lúc nào không biết. Tất cả mọi người xuống thì cửa nhà vẫn còn mở, hiên ngoài im vắng lặng, hai cái ghế vẫn còn đó. Em gái tôi với mẹ đi ngâm gạo tiếp, xong ba nói:
- Nếu sáng mai dậy nấu xôi đừng quên đánh thức các con nó xuống theo nếu sợ, không có gì đâu có khi mệt mỏi hoa mắt hay là ông già hàng xóm đến thăm cũng có, ông chết còn chưa được tụng niệm 100 ngày mà, thôi tất cả lên nghỉ ngơi ngủ tiếp gần 12 giờ đêm rồi kẻo mai mệt đó.
Sáng ra xong chuyện bỏ xôi cho sư thầy, trong tuần đi làm không có được gặp hàng xóm láng giềng trong ngõ hẻm hôm nay. Em gái với mẹ đi chợ, khi về xuống ngõ hẻm gặp hàng xóm chào hỏi trò chuyện vài phút rồi hàng xóm hỏi:
- Từ hồi ông già trong ngõ hẻm mình chết, rồi gia đình cô có ai từng thấy ông già không? Cả ngõ hẻm mình gia đình nào cũng thấy ông đứng hay ngồi ở cái ghế trước nhà và đi lên đi xuống ngõ hẻm khi về khuya thì ai cũng thấy ông già luôn luôn.
Mẹ tôi nói:
- Đêm qua tôi thấy ông, và mẹ kể lại câu chuyện đêm qua với hàng xóm.
Đến nhà mẹ nói cho ba nghe chuyện hàng xóm láng giềng ai cũng gặp ông già, ba cười nói:
- Trên đời tôi sợ nhất là ma đừng cho tôi gặp là được rồi. Ông già ơi ông có đến thăm ai thì ông thăm nghe đừng có thăm tôi là được rồi, tôi chúc cho linh hồn ông êm ấm trên suối vàng đừng thương mãi cái ngõ hẻm này mà chết rồi vẫn thương, rồi hiện lên cho người thấy nữa ông ơi.
Rồi bắt đầu mà từ đêm mẹ thấy như vậy, cứ đến đêm sang như nhắc nhủ cho người trong nhà nhớ tới hai chiếc bóng mà ngồi trên ghế trước nhà.
Rồi từng ngày từng đêm trôi qua, đến thứ bảy chiều ba mẹ đang quét dọn lá cây ở sân trước nhà, hàng xóm đi qua mới nói:
- Đêm qua trằn trọc khó ngủ sao? Tôi đi đám ma người quen ở làng khác về như thấy anh ngồi chơi trên cái ghế đó một mình đến khuya vậy?
Ba tôi ngẩng đầu lên hỏi ngay luôn:
- Hàng xóm trẻ tuổi hơn ba tôi một chút thấy tôi ngồi trên cái ghế này nửa đêm qua, chắc không phải tôi đâu có khi là hàng xóm qua lại thấy cái ghế ở ngoài nhà như vậy rồi lên ngồi chơi thôi, tôi ngủ từ đầu tối mà.
Hàng xóm nói tiếp:
- Anh ơi đùa giỡn với các em làm chi, em bước đến gần cái ghế thì thấy anh đang nằm ngáy khò khò khò mà, em nghĩ là anh có gì không vui rồi ra ngoài nhà nằm chơi rồi ngủ quên, em đứng ngó anh nằm một lát không muốn quấy rầy giấc ngủ anh nên em mới quyết định về nhà mình ngủ, em ngồi ở cái ghế bên cạnh anh nằm ngủ đó cả 10 phút mà.
Ba mình xùi gai ốc gai qủa mít giữa ban ngày luôn. Khi ăn cơm chiều thì ba kể lại:
- Chiều hè thứ bảy trước nhà ngồi hóng mát của hàng xóm, tiếng chào hỏi, tiếng cười vui vẻ rồi vài tiếng đồng hồ sau cũng trôi vào cái im lặng của đêm sang. Cỡ 12 giờ về nửa đêm bất thình lình chợt choàng đang trong cơn ngủ ngon, tiếng mẹ tôi đang đánh thức tôi dậy với lời nói nhè nhẹ:
- Dậy con, ba con đi đâu cả tiếng rồi mà còn không lên ngủ hay ba chóng mặt ở nơi vệ sinh, đừng quấy phá giấc ngủ các em đang ngủ say con.
Tôi khẽ khẽ dậy đi theo mẹ xuống bậc cầu thang không có mở đèn gì cả, khi ngó ra theo ánh sáng bên ngoài rọi vào thì cửa nhà dưới mở rồi. Hai mẹ con theo đến cửa ngó ra lan can ngoài thì ngó mặt nhau nổi gai ốc khi thấy ba đang nằm trên cái ghế đó, còn cái ghế nhỏ bên cạnh thì rõ hình ông già hàng xóm vừa chết. Ông bà ông vải ơi, hai mẹ con muốn đứng tim tại chỗ. Mẹ cố cái bình tĩnh chạy đi mở đèn sáng hết cả ngoài với trong nhà luôn, rồi hai mẹ con chậm chậm bước đi tới, vẫn còn nghe tiếng ngáy khò khò khò của ba mình như đang ngủ say ở ngoài nhà từ bao giờ. Mẹ bước tới đánh thức ba dậy, ông ngơ ngác nói:
- Tôi vào ngủ từ đầu tối, sao tôi lại ở đây? Mấy giờ rồi? Ai ngủ ở ngoài nhà cho muỗi chích làm chi.
Tất cả dẫn nhau vào nhà đóng cửa, ngồi một lát ba nói tiếp:
- Tôi biết rồi, trong đêm tôi nằm mơ có người đến gõ cửa đến chơi, tôi mở cửa đi ra ngoài rồi nằm dài trên cái ghế đó nói chuyện chơi vui với một người như già tuổi mà không biết là ai rồi tôi ngủ thiếp đi lúc nào không biết, thì là tôi bị mộng du sao, quá 12 giờ đêm rồi đi ngủ cho đỡ mệt.
Sáng chủ nhật đã viếng thăm, mẹ với em gái bận rộn chợ búa nấu ăn, tôi với ba dọn dẹp lau nhà cửa như những mùa hè nghỉ học hàng năm. Sau bữa cơm trưa, ba nằm trên cái ghế đón cơn gió heo may mùa hè lim dim ngủ, mẹ với chúng tôi đang nhặt trái nhót ở góc sân. Ai cũng giật mình chạy lại khi thấy ba, đang nằm lim dim đó mà đứng sững và chạy ra giữa sân đứng ngó thẳng vào cái ghế một cách bàng hoàng.
Tất cả chạy đến rồi mẹ hỏi:
- Có cái gì vậy giữa ban ngày mà?
Ba trả lời:
- Khi đang lim dim ngủ chợt thấy một ông Tây mặc quần áo người đời trước đứng ở chân chỉ tay lên mặt ba rồi quát lớn lên: “Buổi trưa chỗ tao nằm mà tại sao mày nằm lên chỗ của tao! Buổi chiều mày mới nằm được, mày có dậy đi ra khỏi cái ghế không thì tao đánh mày một trận! Đừng bao giờ nằm trên cái ghế của tao ban ngày nữa!”
Chiếc ghế này như gây cái chuyện lạ lùng và sợ sệt càng ngày càng tăng lên.
Rồi mẹ nói:
- Thôi cất cái ghế đó vào kho để đồ đi, từ ngày mang nó về đã xảy ra bao nhiêu chuyện ban đêm rồi, dù có phải hay không phải cũng nên cất đi đã.
Xong tôi với ba mang cái ghế đi cất cho êm lòng khỏi nghi ngờ gì cả, và coi có gì xảy ra thêm không, rồi đêm nay trôi qua đến sáng thứ hai với giấc ngủ bình an một giấc cho tới sáng.
Một tuần trôi qua với một giấc ngủ dài qua đêm cho tới thứ bảy đúng vào ngày rằm lớn 15. Chùa chiền bận rộn với bóng người theo văn hóa, cả nhà làm cơm canh cúng vào chùa cho tới trưa, xong buổi cúng tất cả vui vẻ quay về nhà.
Khi tới sân trước nhà thì ai cũng đứng sững giữa ban ngày ngó mặt nhau, rồi ai là người trả lời câu hỏi này: Hai cái ghế vẫn song song nhau nằm ở lan can nhà bên ngoài như trước mà lúc cả nhà ra đi chùa thì lan can không có cái ghế nào cả.
Hai cha còn gấp cái ghế đó lại, rồi đem vào kho để đồ nữa. Sau bữa cơm chiều cả nhà bắt đầu bàn hỏi nhau về chuyện cái ghế đó vừa lo vừa sợ, đem vào chùa hay trả lại cho gia đình ông già chết đó hay là tặng cho người khác dùng? Bên ngoài nhà màu đen tối đã đến thăm, cả nhà đang miên man trò chuyện cái ghế rồi tất cả im lặng như đứng hình cùng một lúc với nhau khi nghe như có tiếng ai ở lan can nhà nơi cái ghế đó, tiếng thì thầm thì thào mà không rõ tiếng lại nổi lên, mới có đầu tối đâu phải nữa đêm đâu. Mẹ mở đèn lan can cho sáng, cả nhà bước ra ngoài đứng tim đứng hình nổi gai ốc da gà da ngỗng ngó mặt nhau. Cái ghế vừa mới cất vào kho để đồ khi chiều, có vài tiếng đồng hồ mà nó đã ra ngoài nằm nơi cũ của nó.
Bạn tôi hỏi ba mẹ:
- Rồi hai đêm mưa đầu mùa đó ba mẹ có được rời cái ghế này vào góc nhà kia không? Sau đêm mưa sáng dậy con phải kéo nó ra đây cả hai sáng giống nhau.
Ba mẹ ngó tôi với hai đôi mắt ngạc nhiên.
Rồi lắc đầu trả lời:
- Từ ngày đem cái ghế này để vào đây, ba mẹ không có được đụng chạm hay di chuyển nơi nào hết. Đêm nay mình làm thế nào với cái ghế này đây, thôi cất thêm một lần vào kho đi, nó muốn ra thì kệ nó. Chiều mai ba mẹ tan làm về rồi đem gửi lại cho gia đình con cháu ông già mới chết đó lại cho xong chuyện, chiếc ghế thì quá đẹp thật.
Chiều mai đã tới, ba mẹ với tôi đến nhà ông già tặng ghế xin gửi cái ghế lại nhưng con cháu ông già không nhận, người ta kể:
- Chiếc ghế này trong nhà không có ai được ngồi lên nó khi ông còn sống, bạn ông là người Pháp tặng lại, ban đêm thì thấy bóng người Pháp đó ngồi trên ghế luôn luôn. Con cháu ai cũng khủng hoảng, cũng nghĩ đem đi tặng vào chùa cho xong nhưng ông không chịu. Nhiều đêm ông ngồi nói chuyện với linh hồn người Pháp đó, nên cái ghế này không ai dám đem vào trong nhà, đến đi qua còn nổi da gà rồi. Xin chú thím đem vào cho chùa đi, chúng tôi không nói gì vì hiểu cho cái ghế ma này.
Ba mẹ với tôi vừa về tới nhà ngó thấy anh của ba tôi, ông bác đến thăm rồi nghe câu chuyện ba mẹ kể lại tò mò thấy cái ghế đó đồ cũ quá đẹp thế là rinh luôn về nhà, ma mà kệ ma tôi cũng chẳng sợ gì cả. Rồi như xong câu chuyện cái ghế ma ở nhà nữa, như đem một cái gánh nặng trong đêm ra khỏi cái lòng người trở về cuộc sống vui vẻ như xưa, nhưng vẫn còn ám ảnh đôi mắt người nhà khi đi ra lan can lần nào vẫn ngó về nơi cái ghế để đó.
Hơn hai tháng trôi qua với cái bình an trong nhà, chuyện cái ghế từ từ quên lãng đi. Một sáng ngày thứ bảy, bác gái với hai đứa con trai rinh cái ghế lại trả, mặt mày tái mét khi ba hỏi tới cái ghế có xảy ra chuyện gì không? Không ai muốn trả lời luôn, bác gái nói:
- Tháng đầu, ông không tin đến tháng thứ hai, là mất hồn mất vía cứ đêm xuống là sợ cái ghế hay ai nói tới cái ghế cũng sợ luôn, rồi hôm nay cho tôi với hai cháu đem nó gửi lại cho.
Nói xong mấy người ra về, còn gia đình ba mẹ tôi cũng quyết định hôm nay cũng bắt đầu năm mới Lào thì đem cái ghế tặng vào chùa luôn không cho đem vào nhà nữa, thì hôm nay bạn thấy gia đình mình đem cái ghế vào chùa đó.
Tôi ngồi nghe bạn kể mà thấy mê, tôi đứng lên coi cái ghế mà thấy nổi da gà lên luôn. Năm mới này rất vui lại nghe thêm một chuyện ma hay, nghe xong thì hai người chào nhau đi về.
- Vậy cái ghế này chắc đã lâu lắm rồi phải không? Ông chủ trì hơn 80 tuổi mà được cái ghế này để nằm nghỉ ngơi ban ngày chắc vui lắm.
Bạn tôi mới kể ra:
- Chiếc ghế này từ đời Pháp thuộc 7-8 chục năm rồi, ba mẹ mình qua lại hay hỏi thăm ông già hàng xóm nhiều lúc ông hay gửi mua gì khi mẹ mình đi chợ, ông tặng cho ba mẹ mình chiếc ghế này trước khi ông chết được vài ngày. Chiếc ghế này là của một người Pháp già để lại cho ông già hàng xóm, nhưng mấy tháng nay nhà mình không bao giờ được an tĩnh trong đêm, đến cả ban ngày nữa nếu ban ngày mà nhà có nhiều người thì đỡ, nếu có một mình ai trong nhà là sẽ xẩy ra chuyện, nhiều khi không có ai dám ở trong nhà luôn, lúc đầu thì không biết là tại cái ghế này mãi sau mới biết được.
Hai lỗ tai tôi nó ngứa ngáy khi có ai nói tới một câu “Ma”.
Tôi nói:
- Vậy bạn kể cho mình nghe coi chuyện cái ghế sau khi đem về nhà rồi xảy ra chuyện gì mà đến nông nỗi phải đem vào chùa. một cái ghế gần cả trăm năm gỗ nó quá đẹp như vậy.
Bạn bắt đầu kể:
- Khi ông già hàng xóm hơn 80 tuổi mà trước khi ông chết được mấy hôm thì ông gọi ba mẹ mình qua, tưởng có chuyện gì gấp nên ba mẹ mình chạy qua thì ông ta đã nằm trên giường bệnh.
Rồi ông nói: “Cái ghế ở bên ông gần nửa đời người, ông không có gì cho chỉ có một cái ghế đó thôi trước khi ông chết”.
Ba mẹ mình mới cúi đầu cám ơn và rinh nó về nhà được 3 ngày thì ông đã chết. Đó cũng vào mùa hè năm ngoái thời tiết nóng nảy nên để cái ghế ở trước nhà để ngồi chơi chiều, ba mẹ mình rất quý nó, một cái ghế đồ cũ mà khó kiếm trong cả thành phố luôn đó. Trong mấy đêm đám ma của ông già ấy, người gốc tích trong làng thì cũng đông đủ người làng đến đám ma, ba mẹ mình bắt đầu nghe cũng nghĩ là người đùa giỡn, khi nghe câu nói là:
- Mấy đêm đám ma mệt lắm sao cô chú mà khuya rồi vẫn ngồi ở cái ghế trước nhà?
Mẹ tôi nổi da gà quay mặt lại ba tôi hỏi:
- Đêm qua nửa đêm anh ngồi ghế đó phải không?
Ba trả lời mẹ:
- Đúng vậy, tôi về ngồi thử trên cái ghế đó, khi mệt được ngồi duỗi chân trên cái ghế đó thoải mái lắm, tôi ưng cái ghế đó lắm, nếu mà có bán cái ghế như vậy tôi mua cho bà xã thêm một cái để ngồi chơi chiều cho mát.
Ngõ hẻm hàng xóm bận rộn đám ma mấy ngày xong trở về cái an tĩnh thiên nhiên trong làng như xưa trong đêm về tối và im lặng.
Bạn kể tiếp:
- Trong mấy ngày ngõ hẻm bận rộn bóng người trong đám ma đó, trong nhà không ai để ý là nhà mình đã có khách lạ đến ở chung, đời sống bình an trong nhà cũng chưa bao giờ có ai mà nói tới chuyện ma gì cả. Một đêm khi trôi vào khuya, tôi nửa mơ nửa tỉnh nghe tiếng mẹ tôi gọi ba tôi, với tiếng nhè nhẹ:
- Anh nghe không? Hình như có ăn trộm mà không rõ tiếng người thì thầm thì thào ở dưới nhà mình.
Ba tôi khe khẽ dậy và bước ra đằng cửa sổ bên hông nhà ngó xuống thì không thấy ai nhưng tiếng nói vẫn nghe, ba im lặng nghe thì không phải tiếng Lào cũng không biết là tiếng gì nghe không rõ lời, ba khẽ bước chân xuống cầu thang nhà dưới hé cửa sổ nhẹ ngó thì không có ai cả rồi tiếng nói thì thầm đó im lặng.
Ba lên nhà nói với mẹ:
- Người đi qua và ngừng trò chuyện nhau thôi, cái ghế vẫn còn đó không ai lấy đâu, thôi ngủ đi khuya rồi. Nói xong ai cũng ngủ tiếp cho tới sáng.
Thêm một thời gian ngắn cả tuần, thì trong đêm lại tiếng người nói chuyện như đêm trước nữa, lần này tôi nằm nghe một lát mới ra khỏi mùng nhè nhẹ tới cửa sổ thì tôi đứng tim không biết nói thế nào vì trong nhà ngủ đêm khuya không được mở đèn, tôi đứng hình vài phút không biết về ngủ hay làm gì nữa, khe cửa sổ hé, tôi cố cái bình tĩnh lại ngó thì: Ông bà ông vải ơi, tóc tôi nó chỉ ra tứ hướng như con nhím xùi lông vậy. Vài giây đứng tim đó ngõ kỹ thì là ba tôi chứ ai nữa, ba tôi đang đứng theo dõi nghe tiếng người đang nói nhau từ bao giờ, ba kéo tôi và nhẹ bước xuống nhà dưới rồi từ từ mở cửa ra cùng nhau, thấy bên ngoài vẫn lặng im không có ai cả. Hai cha con ngó mặt nhau nhẹ bước vòng quanh nhà một vòng, cũng chẳng thấy ai hay thấy gì là lạ cả, nên mới lên nhà ngủ tiếp.
Vài đêm nữa, mùa hè nóng bắt đầu cơn mưa đêm nay đầu tiên như đổ đình đổ làng, giấc ngủ như chìm vào trong cơn mát mẻ của trời mưa trong đêm kéo dài đến gần sáng mới ngớt hạt mưa.
Sáng dậy cũng như thường ngày sống trong mùa hè nghỉ học, ba mẹ đi làm, tôi quét dọn sau trận mưa lớn đêm qua, kéo cái ghế ra chỗ cũ lại để ngồi, vì trời mưa cái ghế chắc là ba tôi xích nó vào trong góc ngoài nhà sợ ướt mưa.
Lại tiếp theo trận mưa thứ 2 liền đêm nhau nữa, sáng dậy lại kéo cái ghế ra để nơi cũ nữa, chiều về xong tắm rửa cơm nước ba hay ra ngồi cái ghế này với thêm một cái ghế nhỏ với mẹ hóng mát trước khi đi ngủ. Đêm nay trời thanh tĩnh với ánh trăng non, mai là ngày cuối tuần thứ bảy cả nhà ngồi chơi trước nhà rồi theo vào tiếng gọi đêm đi ngủ.
Chiều nay mẹ tôi quên ngâm gạo nếp để nấu xôi từ sáng như mỗi ngày, sáng sớm bỏ xôi cho sư đi qua ngõ hẻm. Nửa đêm mẹ chợt tỉnh giấc đi xuống bếp ở ngoài nhà ngâm gạo cho kịp sáng. Mẹ tỉnh giấc thì dậy gấp đi xuống cầu thang nhà mở cửa ra ngoài, trời ơi phật ơi, ông bà ông vải ơi, mẹ bỏ cả cửa chạy thẳng lên cầu thang nhà trên rồi chui vào mùng đắp chăn trùm đầu. Ba chợt choàng trong cơn ngủ đang say đó, giật mình nửa đêm hỏi mẹ:
- Cái gì vậy? Chuyện gì vậy?
Ba tôi thấy mẹ nói không ra một lời run run, ba dậy chạy ra mở đèn. Chúng tôi cũng tỉnh giấc từ lúc tiếng chân mẹ chạy lên cầu thang cả nhà đều dậy. Ba thì gọi mẹ cho tỉnh, tôi đi lấy nước cho mẹ uống, một lát sau mẹ tỉnh và nói:
- Tôi đi xuống ngâm gạo nếp, chiều tất cả nhà đã quên ngâm.
Tôi xuống cầu thang gấp rồi mở cửa thẳng ra ngoài quên ngó về đằng cái ghế sau lưng, tiếng người thì thầm thì thào như mình nghe hàng đêm, tôi vừa đi xuống bếp vừa quay mặt lại, rồi nó đứng luôn, không phải lạnh cột sống mà nó lạnh từ đầu ngón chân đến đầu luôn. Trên hai cái ghế mình ngồi buổi chiều có hai bóng rõ thành hình người trên cái ghế dài đó, hình bóng to hơn người thường mình, dáng là một người Pháp gì đó, còn cái ghế tôi ngồi thì rõ hình ông già hàng xóm mà cho mình cái ghế, như hai người đang ngồi trò chuyện với nhau gì không biết, tôi quay mặt lại mà chạy lên nhà lúc nào không biết. Tất cả mọi người xuống thì cửa nhà vẫn còn mở, hiên ngoài im vắng lặng, hai cái ghế vẫn còn đó. Em gái tôi với mẹ đi ngâm gạo tiếp, xong ba nói:
- Nếu sáng mai dậy nấu xôi đừng quên đánh thức các con nó xuống theo nếu sợ, không có gì đâu có khi mệt mỏi hoa mắt hay là ông già hàng xóm đến thăm cũng có, ông chết còn chưa được tụng niệm 100 ngày mà, thôi tất cả lên nghỉ ngơi ngủ tiếp gần 12 giờ đêm rồi kẻo mai mệt đó.
Sáng ra xong chuyện bỏ xôi cho sư thầy, trong tuần đi làm không có được gặp hàng xóm láng giềng trong ngõ hẻm hôm nay. Em gái với mẹ đi chợ, khi về xuống ngõ hẻm gặp hàng xóm chào hỏi trò chuyện vài phút rồi hàng xóm hỏi:
- Từ hồi ông già trong ngõ hẻm mình chết, rồi gia đình cô có ai từng thấy ông già không? Cả ngõ hẻm mình gia đình nào cũng thấy ông đứng hay ngồi ở cái ghế trước nhà và đi lên đi xuống ngõ hẻm khi về khuya thì ai cũng thấy ông già luôn luôn.
Mẹ tôi nói:
- Đêm qua tôi thấy ông, và mẹ kể lại câu chuyện đêm qua với hàng xóm.
Đến nhà mẹ nói cho ba nghe chuyện hàng xóm láng giềng ai cũng gặp ông già, ba cười nói:
- Trên đời tôi sợ nhất là ma đừng cho tôi gặp là được rồi. Ông già ơi ông có đến thăm ai thì ông thăm nghe đừng có thăm tôi là được rồi, tôi chúc cho linh hồn ông êm ấm trên suối vàng đừng thương mãi cái ngõ hẻm này mà chết rồi vẫn thương, rồi hiện lên cho người thấy nữa ông ơi.
Rồi bắt đầu mà từ đêm mẹ thấy như vậy, cứ đến đêm sang như nhắc nhủ cho người trong nhà nhớ tới hai chiếc bóng mà ngồi trên ghế trước nhà.
Rồi từng ngày từng đêm trôi qua, đến thứ bảy chiều ba mẹ đang quét dọn lá cây ở sân trước nhà, hàng xóm đi qua mới nói:
- Đêm qua trằn trọc khó ngủ sao? Tôi đi đám ma người quen ở làng khác về như thấy anh ngồi chơi trên cái ghế đó một mình đến khuya vậy?
Ba tôi ngẩng đầu lên hỏi ngay luôn:
- Hàng xóm trẻ tuổi hơn ba tôi một chút thấy tôi ngồi trên cái ghế này nửa đêm qua, chắc không phải tôi đâu có khi là hàng xóm qua lại thấy cái ghế ở ngoài nhà như vậy rồi lên ngồi chơi thôi, tôi ngủ từ đầu tối mà.
Hàng xóm nói tiếp:
- Anh ơi đùa giỡn với các em làm chi, em bước đến gần cái ghế thì thấy anh đang nằm ngáy khò khò khò mà, em nghĩ là anh có gì không vui rồi ra ngoài nhà nằm chơi rồi ngủ quên, em đứng ngó anh nằm một lát không muốn quấy rầy giấc ngủ anh nên em mới quyết định về nhà mình ngủ, em ngồi ở cái ghế bên cạnh anh nằm ngủ đó cả 10 phút mà.
Ba mình xùi gai ốc gai qủa mít giữa ban ngày luôn. Khi ăn cơm chiều thì ba kể lại:
- Chiều hè thứ bảy trước nhà ngồi hóng mát của hàng xóm, tiếng chào hỏi, tiếng cười vui vẻ rồi vài tiếng đồng hồ sau cũng trôi vào cái im lặng của đêm sang. Cỡ 12 giờ về nửa đêm bất thình lình chợt choàng đang trong cơn ngủ ngon, tiếng mẹ tôi đang đánh thức tôi dậy với lời nói nhè nhẹ:
- Dậy con, ba con đi đâu cả tiếng rồi mà còn không lên ngủ hay ba chóng mặt ở nơi vệ sinh, đừng quấy phá giấc ngủ các em đang ngủ say con.
Tôi khẽ khẽ dậy đi theo mẹ xuống bậc cầu thang không có mở đèn gì cả, khi ngó ra theo ánh sáng bên ngoài rọi vào thì cửa nhà dưới mở rồi. Hai mẹ con theo đến cửa ngó ra lan can ngoài thì ngó mặt nhau nổi gai ốc khi thấy ba đang nằm trên cái ghế đó, còn cái ghế nhỏ bên cạnh thì rõ hình ông già hàng xóm vừa chết. Ông bà ông vải ơi, hai mẹ con muốn đứng tim tại chỗ. Mẹ cố cái bình tĩnh chạy đi mở đèn sáng hết cả ngoài với trong nhà luôn, rồi hai mẹ con chậm chậm bước đi tới, vẫn còn nghe tiếng ngáy khò khò khò của ba mình như đang ngủ say ở ngoài nhà từ bao giờ. Mẹ bước tới đánh thức ba dậy, ông ngơ ngác nói:
- Tôi vào ngủ từ đầu tối, sao tôi lại ở đây? Mấy giờ rồi? Ai ngủ ở ngoài nhà cho muỗi chích làm chi.
Tất cả dẫn nhau vào nhà đóng cửa, ngồi một lát ba nói tiếp:
- Tôi biết rồi, trong đêm tôi nằm mơ có người đến gõ cửa đến chơi, tôi mở cửa đi ra ngoài rồi nằm dài trên cái ghế đó nói chuyện chơi vui với một người như già tuổi mà không biết là ai rồi tôi ngủ thiếp đi lúc nào không biết, thì là tôi bị mộng du sao, quá 12 giờ đêm rồi đi ngủ cho đỡ mệt.
Sáng chủ nhật đã viếng thăm, mẹ với em gái bận rộn chợ búa nấu ăn, tôi với ba dọn dẹp lau nhà cửa như những mùa hè nghỉ học hàng năm. Sau bữa cơm trưa, ba nằm trên cái ghế đón cơn gió heo may mùa hè lim dim ngủ, mẹ với chúng tôi đang nhặt trái nhót ở góc sân. Ai cũng giật mình chạy lại khi thấy ba, đang nằm lim dim đó mà đứng sững và chạy ra giữa sân đứng ngó thẳng vào cái ghế một cách bàng hoàng.
Tất cả chạy đến rồi mẹ hỏi:
- Có cái gì vậy giữa ban ngày mà?
Ba trả lời:
- Khi đang lim dim ngủ chợt thấy một ông Tây mặc quần áo người đời trước đứng ở chân chỉ tay lên mặt ba rồi quát lớn lên: “Buổi trưa chỗ tao nằm mà tại sao mày nằm lên chỗ của tao! Buổi chiều mày mới nằm được, mày có dậy đi ra khỏi cái ghế không thì tao đánh mày một trận! Đừng bao giờ nằm trên cái ghế của tao ban ngày nữa!”
Chiếc ghế này như gây cái chuyện lạ lùng và sợ sệt càng ngày càng tăng lên.
Rồi mẹ nói:
- Thôi cất cái ghế đó vào kho để đồ đi, từ ngày mang nó về đã xảy ra bao nhiêu chuyện ban đêm rồi, dù có phải hay không phải cũng nên cất đi đã.
Xong tôi với ba mang cái ghế đi cất cho êm lòng khỏi nghi ngờ gì cả, và coi có gì xảy ra thêm không, rồi đêm nay trôi qua đến sáng thứ hai với giấc ngủ bình an một giấc cho tới sáng.
Một tuần trôi qua với một giấc ngủ dài qua đêm cho tới thứ bảy đúng vào ngày rằm lớn 15. Chùa chiền bận rộn với bóng người theo văn hóa, cả nhà làm cơm canh cúng vào chùa cho tới trưa, xong buổi cúng tất cả vui vẻ quay về nhà.
Khi tới sân trước nhà thì ai cũng đứng sững giữa ban ngày ngó mặt nhau, rồi ai là người trả lời câu hỏi này: Hai cái ghế vẫn song song nhau nằm ở lan can nhà bên ngoài như trước mà lúc cả nhà ra đi chùa thì lan can không có cái ghế nào cả.
Hai cha còn gấp cái ghế đó lại, rồi đem vào kho để đồ nữa. Sau bữa cơm chiều cả nhà bắt đầu bàn hỏi nhau về chuyện cái ghế đó vừa lo vừa sợ, đem vào chùa hay trả lại cho gia đình ông già chết đó hay là tặng cho người khác dùng? Bên ngoài nhà màu đen tối đã đến thăm, cả nhà đang miên man trò chuyện cái ghế rồi tất cả im lặng như đứng hình cùng một lúc với nhau khi nghe như có tiếng ai ở lan can nhà nơi cái ghế đó, tiếng thì thầm thì thào mà không rõ tiếng lại nổi lên, mới có đầu tối đâu phải nữa đêm đâu. Mẹ mở đèn lan can cho sáng, cả nhà bước ra ngoài đứng tim đứng hình nổi gai ốc da gà da ngỗng ngó mặt nhau. Cái ghế vừa mới cất vào kho để đồ khi chiều, có vài tiếng đồng hồ mà nó đã ra ngoài nằm nơi cũ của nó.
Bạn tôi hỏi ba mẹ:
- Rồi hai đêm mưa đầu mùa đó ba mẹ có được rời cái ghế này vào góc nhà kia không? Sau đêm mưa sáng dậy con phải kéo nó ra đây cả hai sáng giống nhau.
Ba mẹ ngó tôi với hai đôi mắt ngạc nhiên.
Rồi lắc đầu trả lời:
- Từ ngày đem cái ghế này để vào đây, ba mẹ không có được đụng chạm hay di chuyển nơi nào hết. Đêm nay mình làm thế nào với cái ghế này đây, thôi cất thêm một lần vào kho đi, nó muốn ra thì kệ nó. Chiều mai ba mẹ tan làm về rồi đem gửi lại cho gia đình con cháu ông già mới chết đó lại cho xong chuyện, chiếc ghế thì quá đẹp thật.
Chiều mai đã tới, ba mẹ với tôi đến nhà ông già tặng ghế xin gửi cái ghế lại nhưng con cháu ông già không nhận, người ta kể:
- Chiếc ghế này trong nhà không có ai được ngồi lên nó khi ông còn sống, bạn ông là người Pháp tặng lại, ban đêm thì thấy bóng người Pháp đó ngồi trên ghế luôn luôn. Con cháu ai cũng khủng hoảng, cũng nghĩ đem đi tặng vào chùa cho xong nhưng ông không chịu. Nhiều đêm ông ngồi nói chuyện với linh hồn người Pháp đó, nên cái ghế này không ai dám đem vào trong nhà, đến đi qua còn nổi da gà rồi. Xin chú thím đem vào cho chùa đi, chúng tôi không nói gì vì hiểu cho cái ghế ma này.
Ba mẹ với tôi vừa về tới nhà ngó thấy anh của ba tôi, ông bác đến thăm rồi nghe câu chuyện ba mẹ kể lại tò mò thấy cái ghế đó đồ cũ quá đẹp thế là rinh luôn về nhà, ma mà kệ ma tôi cũng chẳng sợ gì cả. Rồi như xong câu chuyện cái ghế ma ở nhà nữa, như đem một cái gánh nặng trong đêm ra khỏi cái lòng người trở về cuộc sống vui vẻ như xưa, nhưng vẫn còn ám ảnh đôi mắt người nhà khi đi ra lan can lần nào vẫn ngó về nơi cái ghế để đó.
Hơn hai tháng trôi qua với cái bình an trong nhà, chuyện cái ghế từ từ quên lãng đi. Một sáng ngày thứ bảy, bác gái với hai đứa con trai rinh cái ghế lại trả, mặt mày tái mét khi ba hỏi tới cái ghế có xảy ra chuyện gì không? Không ai muốn trả lời luôn, bác gái nói:
- Tháng đầu, ông không tin đến tháng thứ hai, là mất hồn mất vía cứ đêm xuống là sợ cái ghế hay ai nói tới cái ghế cũng sợ luôn, rồi hôm nay cho tôi với hai cháu đem nó gửi lại cho.
Nói xong mấy người ra về, còn gia đình ba mẹ tôi cũng quyết định hôm nay cũng bắt đầu năm mới Lào thì đem cái ghế tặng vào chùa luôn không cho đem vào nhà nữa, thì hôm nay bạn thấy gia đình mình đem cái ghế vào chùa đó.
Tôi ngồi nghe bạn kể mà thấy mê, tôi đứng lên coi cái ghế mà thấy nổi da gà lên luôn. Năm mới này rất vui lại nghe thêm một chuyện ma hay, nghe xong thì hai người chào nhau đi về.
