Vẫn luôn cho rằng,
những gì tình cảm nhất, có thể an ủi linh hồn nhất trên thế gian này đều thuộc về âm nhạc. Thứ âm điệu du dương uyển chuyển, sâu xa trong vắt ấy bồng bềnh trên bến bờ của thời gian, đẹp không sao tả xiết. Nó có thể
khiến tâm tình hỗn loạn trở nên trầm lắng trong chớp mắt, cũng có thể
khiến những mặt hồ phẳng lặng trong trái tim nổi sóng lao xao. Con người và âm nhạc là nhã khách tương phùng. Rất nhiều ca khúc quen thuộc luôn
xuyên qua phong cảnh phồn hoa hỗn tạp, lướt đến bên chúng ta chỉ trong
một sát na vô tình.
Vô tình gặp gỡ một tòa thành, là duyên phận; tương ngộ với văn hóa âm nhạc của một thành phố, cũng là duyên phận. Lễ hội âm nhạc quốc tế mùa xuân Thượng Hải lần thứ 28, đã mở màn một cách thi ý, tao nhã dưới ánh xuân muôn nghìn hồng tía. Đây là lễ hội âm nhạc kéo dài nhất trong lịch sử Trung Quốc, nó diễn ra vào tháng Năm, mùa hoa ngọc lan nở, để xướng lên muôn hình vạn trạng những giai điệu của nửa thế kỷ. Từng âm điệu linh động, réo rắt bừng nở một cách yên tĩnh lại nhẹ nhàng, xúc động lại miên man giữa Thượng Hải - đại đô thị quốc tế này.
Trong Lễ hội âm nhạc kéo dài ba tuần, 35 buổi hòa nhạc kinh điển đến từ hơn mười quốc gia như Trung Quốc, Nga, Italia… đã lần lượt ra mắt một cách đặc sắc. Đó là nhân duyên định mệnh, khiến những người khách qua đường như tôi và bạn đều ở lại đô thị Thượng Hải phồn hoa này, khiên chúng tôi tụ hội với nhau giữa mùa xuân, trao cho nhau những chén nồng ngày tết, lắng nghe những âm điệu thiên nhiên tuyệt vời. Đây là một vũ đài hoa lê, nó có đủ khí thê và hoài bão để trình diễn một cách hoàn hảo. Lễ hội âm nhạc quốc tế “Mùa xuân Thượng Hải”.
Cái gọi là “kiến trúc là âm nhạc hóa đá[3]”, phòng hòa nhạc Thượng Hải được mệnh danh là “Nhà hát Opera Paris của Thượng Hải”. Kiến trúc của nó mang phong cách châu Âu cổ điển, những đồ trang trí hoa lệ tuyệt mỹ, đã trang hoàng cho Lễ hội âm nhạc trở nên thi ý mà tao nhã gấp bội. Chính nhờ công trình nhà hát rực rỡ chói mắt này, đã khiến rất nhiều sự vật vốn xa lạ không hẹn mà cùng tới, giao hòa với nhau, rúng động linh hồn. Đây hẳn là một bữa tiệc thịnh soạn bậc nhất, diễn ra khi sắc xuân nồng đượm đang vào độ chín, sẽ khép lại trong tiếng vỗ tay và hoa tươi khoe sắc. Vẻ đẹp cảm động đó, không phải dáng vẻ yểu điệu lả lướt, mà nó sẽ hóa thành những ngọn sóng dạt dào không dứt, chảy mãi không tan trên sông Hoàng Phố.
[3] Một câu nói của thi hào Goethe
Hết thảy đến đi đều có nguyên do. Mùa xuân Thượng Hải phải nở bừng diễm lệ như thế, là vì nền văn hóa sâu sắc vững bền của Thượng Hải và thổ nhưỡng đặc biệt của đô thị này, cùng với những truyền kỳ đâu đâu cũng thấy ở nơi đây. Cho nên, cho dù chìm sâu trong lòng sông Hoàng Phố, hay là chảy trôi trên dòng Tô Châu, hoặc là xuyên qua ngõ hẻm cổ kính Thạch Khố Môn, thì vẫn luôn có thể tìm thấy phong thái đa dạng và mùi thơm lừng của đô thị này. Đây là thành phố nơi trăm sông đổ về một biển, từng câu thơ từ đều hàm chứa cả một câu chuyện hoa mỹ, mỗi một âm điệu lại có thể nảy sinh một mối tình tráng lệ. Mà cảnh trí của thành phố và vạn vật có linh tính, đều có thể yên vui trong âm nhạc.
Bước lại gần thành phố này, có lẽ chỉ cần một khoảnh khắc; phân tích một đoạn nhạc, cần thời gian bao lâu? Trong tim mỗi người đều có một bến Thượng Hải thuộc về riêng mình, trong thành phố khí thế hào hùng, phong tình lãng mạn này, chúng ta đều đang kiếm tìm một tình tiết liên quan đến văn hóa âm nhạc. Bởi vì, trong giang hồ sâu không thể dò này, chúng ta đều là những con thuyền xa bến, cần một khúc ca vượt sông, cần một chốn về cho tâm linh. Âm nhạc hay, có thể khiến cả dòng nước mùa xuân đổi màu. Âm nhạc hay, là hòn đá bắc qua sông, là bếp than chia hơi ấm, và cũng là ngọn đèn sáng soi trong đêm tối.
Giai điệu dặt dìu, đẩy một cánh cửa gọi là Tuế Nguyệt ra, ký ức của mấy đời nhạc sĩ đều không kìm được mà mở bung ra trong Lễ hội âm nhạc này. Sự vinh quang của quá khứ, và sự sáng đẹp của ngày nay đã được phô diễn hết mực trong những tháng ngày nhàn nhạt. Thượng Hải đã dành một sân khấu tân tiến nhất, tao nhã nhất cho những sản phẩm âm nhạc kinh điển. Mà sân khấu này lại khiến cho một loạt nhạc sĩ, nhà diễn tấu trở thành những diễn viên chính trong lịch sử. Có lẽ, thứ âm nhạc thực sự làm rung động lòng người, không phải là thứ âm nhạc sáng chói phù phiếm như bảy sắc cầu vồng, cũng không phải là thứ âm nhạc sáng lạn chói mắt như viên ngọc sáng phương Đông, mà là một tình yêu thuần khiết, nó chất phác đến độ khiến người ta chỉ biết cảm động mà than rằng nó tuyệt diệu khôn cùng, không gì sánh nổi.
Sinh mệnh vốn là một bài hát có nhạc đệm, mỗi một con người đã trải qua những năm tháng dài đằng đẵng của cuộc đời, mà vẫn có thể không hề đổi thay, đó chính là sự khẳng định thuần túy nhất đối với người hát. Khúc ca đó, là chỉ giữ nguyên một màu trong khung cảnh mùa xuân muôn ngàn màu sắc, là chỉ tìm một người duy nhất trong dòng người đi lướt qua nhau, là chỉ múc một gầu nước duy nhất trong ba ngàn Nhược Thủy. Khi cô độc, sẽ gắn với nhau như hình với bóng; khi mê lầm, sẽ không chia lìa xa cách. Cho dù trong đô thị quốc tế Thượng Hải này, người đến người đi vội vã biết bao, dòng người lưu chuyển nhanh gấp đến đâu, thì văn hóa âm nhạc vĩnh viễn sẽ không bị thời gian quên lãng.
Nước xuân trên sông, gió xuân khắp thành, thành phố thánh địa văn hóa âm nhạc Thượng Hải này, mang đến sự ngơi nghỉ an tĩnh cho những lữ khách đang dạo nước giữa chốn thế tục khói lửa. Đóa hoa ngọc lan tháng Năm đó, đã bung cánh nở rộ trong những ngày cuối cùng của mùa xuân. Thế gian mênh mông ngút tầm mắt, vẫn còn biết bao sự vật có thể vĩnh hằng, biết bao năm tháng có thể tiêu phí. Duy chỉ có âm nhạc, nó như một cái cây nở đầy hoa của thời gian, yên tĩnh chiếm một góc nhỏ trong kiếp này, ngắm nhìn xuân qua thu tới, phàm trần lai vãng, mà vĩnh viễn không héo tàn.
Vốn cho rằng Bến Thượng Hải sóng cả cuộn trào, một ngọn sóng là đủ nhấn mình vào thứ tình cảm mềm dịu. Nhưng chẳng ngờ, quẩn quanh trong những âm điệu tao nhã, những hạnh phúc và điều tốt đẹp của ngày hôm qua đến hôm nay vẫn còn có thể chạm vào được. Cầu cho mùa xuân Thượng Hải sẽ đi qua năm tháng trên vũ đài nhân gian. Cầu cho một khúc thanh âm của thời thái bình thịnh thế, ca ngợi vẻ đẹp của non sông, thể hiện quãng thời gian lãng mạn.
Dư âm trên biển
Đời người luôn là một chuỗi hồi ức liền mạch, cho dù bản thân có sống ở nơi phồn hoa đến mấy, có biết vinh hoa phú quý đến nhường nào, thì vẫn có lúc, một bài hát cũ cũng có thể dẫn dắt chúng ta quay về quá khứ, ôn lại một đoạn tuổi xuân như nước chảy trôi. Thượng Hải xưa như một giấc mộng cũ ngủ say, vốn tưởng rằng xa cách trăm năm, cảm giác ấy đã sớm tan biến, thế nhưng rất nhiều cảm giác quen thuộc lâu ngày không gặp đều hiện hữu trong một bài hát cũ. Chúng ta chỉ cần nhẹ nhàng đi xuyên qua con đường năm tháng, đến ngã rẽ của một mùa nào đó, là có thể cùng Thượng Hải thấu hiểu lẫn nhau.
Người ta nói, Thượng Hải đẹp đến mức không có cách nào phục chế được, đến khi phồn hoa rơi rụng thành bụi trần, thứ lay động tâm can vẫn là câu chuyện xưa như sương khói. Cho nên, đi trong thành phố Thượng Hải rộng lớn ngựa xe như nước, trong lòng trước sau vẫn có một khoảng trống rỗng yên lặng. Luôn tưởng rằng, dòng người lướt qua nhau sẽ không bao giờ gặp gỡ một cách tao nhã. Kỳ thực, trong sự nên thơ ý vị có thể bắt gặp ở bất cứ đâu ở Thượng Hải, chúng ta đều ôm ấp cùng một giấc mộng, và cần dựa vào những ký ức cũ kỹ đó để thả lỏng tâm tình.
Đi vào đường Phương Tân, nơi này khác với sự sáng lạn, hoa lệ của Thượng Hải mới, nhưng lại gặp gỡ sự ý vị cổ kính của Thượng Hải xưa. Nơi đây được gọi là “phố cổ Thượng Hải”, nó mang phong cách điển nhã cổ phong thời Minh, Thanh, trưng bày rất nhiều tấm ảnh cũ, ảnh lịch, họa báo cũ. Những đồ vật cũ đã bị thời gian quên lãng nhiều năm ấy, vốn đã mất tăm tích trên những con phố thương mại nổi tiếng như đường Nam Kinh, đường Hoài Hài, nhưng lại có thể bắt gặp ở bất cứ nơi đâu trên con phố cổ này. Đèn lồng đỏ treo cao dưới mái hiên cửa hàng, và lá tửu kỳ phất phơ trong gió, bằng phương thức cổ điển, tao nhã nhất, thuật lại ngày hôm qua muôn vàn sắc thái của Thượng Hải xưa cho những lữ khách lai vãng nơi này.
Những người bạn từ các quốc gia trên thế giới, từ ngũ hồ bốn biển đến đây, họ mang theo gió bụi của trời nam đất bắc, và gặp gỡ nhau trên con phố cổ kính dài hun hút này. Họ muốn tìm kiếm giấc mộng đã bị thất lạc từ lâu trong phong cảnh thời xưa, hay chỉ vì muốn tô điểm thêm một khung cảnh khác thường vào hành trành sinh mệnh của bản thân? âm nhạc của Thượng Hải xưa chầm chậm chảy trôi trong đáy sâu của thời gian, rồi bao trùm và lan tỏa khắp thành phố. Chúng ta không kìm nổi chìm đắm trong tiếng ca, hy vọng giữa biển người mênh mông gặp được cái người duyên phận kiếp này đã định ấy. Chúng ta là con thuyền trôi nổi, còn phố cổ là bến đậu. Cuộc gặp gỡ giữa muôn vạn người, không thể quá sớm, cũng không thể quá muộn, cho đến khoảnh khắc đôi bên nắm tay nhau mới đột nhiên vỡ òa, hóa ra tất cả chờ đợi đều là xứng đáng.
Nếu như nói nhân sinh là một chuyến tu hành, vậy thì những gì chúng ta phải làm chính là tìm một phương trời thanh tịnh, nắm tay bên nhau, cười ngắm gió mây, như Thế Âmới không phụ những tháng ngày tươi đẹp của cả một đời. Trong tiết trời cuối xuân này, rất nhiều người đang chìm sâu trong âm điệu của chiếc máy hát cũ, và trong những ca khúc vừa chân thực vừa hư ảo, vừa hàm súc lại vừa hướng nội, để có được tình cảm ấm áp và sự vui vẻ.
Tòa nhà Tiểu hồng lâu Trung Xướng nằm trong công viên Từ Gia Hội, cuối thế kỷ 19, công ty đĩa hát EMI nước Pháp xâm nhập vào Thượng Hải, mang theo chiếc máy hát thời thượng. Loại máy móc này đã khiến cho người Thượng Hải đương thời cảm thấy hưng phấn lạ thường, rất mau chóng nó đã trở thành trào lưu thời thượng nhất toàn bộ bến Thượng Hải.
Tiểu hồng lâu Trung Xướng là một tòa nhà có phong cách khác biệt, đã kinh qua bảy, tám mươi năm mưa gió tang thương mà vẫn bảo lưu được phong thái phi phàm năm xưa. Lò sưởi xây liền tường, đèn treo, máy hát cũ đĩa than, những đồ vật cũ này mang một vẻ đẹp như ảo như mộng khiến người đến tham quan cam tâm tình nguyện say đắm nó, gửi gắm cảm xúc ở nơi đây, và chắc chắn rằng đây chính là chốn quay về yên tĩnh nhất giữa trần thế huyên náo.
Tiểu hồng lâu Trung Xướng đã cất giữ biết bao sự phồn thịnh và huy hoàng mà ngày nay không thể nào sánh kịp. Dường như tất cả những nhân vật đình đám trong lịch sử nghệ thuật Trung Quốc hiện đại đều từng để lại dấu chân, hoặc sâu hoặc nông ở nơi này. Ở nơi này, Nhiếp Nhĩ từng sáng tác “Khúc tiến quân ca của nghĩa dũng quân”, Lê Cẩm Quang đã sáng tác “Dạ Lai Hương”, bản “Hoa hồng, hoa hồng anh yêu em” của Trần Ca Tân cũng được thu âm lần đầu ở đây. Nắng trời bóng mây của quá khứ đã tan biến, khi gió mây lắng lại, sẽ lại có một truyền kỳ khác nối tiếp ngày hôm qua tuyệt đẹp.
Trong phim của hãng Paramount có một câu rằng: “Khi nhạc Jazz trong Bách Lạc Môn vang lên, bạn không thể cự tuyệt được mà xoay người một cách hoa lệ.” Nửa thế kỷ trước, Bách Lạc Môn đã từng nổi tiếng khắp trong và ngoài nước với danh hiệu “Đệ nhất nhạc phủ Viễn Đông”. Có rất nhiều nhạc sĩ xuất sắc của dòng nhạc Jazz xuất hiện ở nơi đây, họ đã khảm một tầng sắc thái tình cảm đậm đặc lên nhạc Jazz. Nghe nhạc Jazz, giống như điều chế một ly rượu dung hòa cả Đông lẫn Tây, vừa có sự cổ diển Phương Đông đầy lãng mạn, khiến những người đã từng thưởng thức sẽ vương vấn mãi không quên, và chìm đắm trong cảnh trí huyền ảo rực rỡ ấy. Gặp gỡ Bách Lạc Môn, bất cứ một lần quay người nào đều khiến người ta phải ngoái nhìn hồi tưởng nhiều lần.
Bách Lạc Môn càng trở nên lung linh muôn hình vạn trạng trong cảnh đêm rực rỡ sắc màu, bao nhiêu ảm đạm đen tối đều bị tan chảy bởi vẻ đẹp diễm lệ của những “Ca nữ Thiên Nhai[4]”. Đôi lúc, một chiếc sườn xám hoa mỹ cũng đủ làm khuynh đảo tất cả khán giả Thượng Hải về đêm, là thành phố không có ban đêm, như thể bất cứ lúc nào bạn cũng có thể chứng kiến cảnh tượng ca múa thanh bình. Nhưng thứ chúng ta cầu ước chỉ là trong khi tuổi xuân vẫn còn rực rỡ, giữa tiếng nhạc dặt dìu, say một giấc túy lúy mà tươi đẹp. Đợi đến khi tia nắng đầu tiên rớt trên ban công mới tỉnh mộng.
[4] Một ca khúc nổi tiếng do Chu Tuyền thể hiện.
Đi xuyên qua ngõ hẻm Bách Khố Môn dài thăm thẳm mà chật hẹp, hết thảy hồi ức bị phong bế đã tuôn trào chỉ trong chớp mắt. Lầu gác bằng gỗ, những dây leo xanh thẫm bò lan, ý vị nên thơ nồng đậm bao trùm khắp thành Thượng Hải xưa. Một khúc ca cũ quen thuộc không biết vẳng đến từ khung cửa nhà ai, trong không khí hoài niệm chuyện cũ người xưa lan tỏa mùi hương thanh nhã của hoa dành dành. Nếu như không phải ngõ hẻm có điểm tận cùng, thì tất cả lữ khách đến đây đều ngộ nhận rằng, thời gian đã trôi ngược trở lại đến mấy chục năm. Còn chúng ta chính là những người Thượng Hải cũ chính gốc, trong con hẻm đầy khói lửa, yên bình sống những tháng năm đạm bạc.
Thượng Hải như một tòa thành của số mệnh, những người đến đây, hễ bước lạc vào trong không gian âm nhạc hoài niệm, thì sẽ không thể quên nổi mối tình này. Những người này thích ngồi dưới ánh nắng chiều, uống một ly trà, trong giai điệu của chiếc đĩa hát cũ, lật giở từng tấm ảnh cũ, bắt đầu hồi tưởng lại ký ức xưa. Những người này thích đi xuyên qua ngõ nhỏ phố lớn, ngắm những cảnh vật nhân tình của thành phố này, để bản thân chìm đắm trong chuyện cũ thăng trầm của Thượng Hải xưa. Bao nhiêu năm trôi qua, vật cũ đã đổi chủ từ lâu, tiếng sóng bên bờ sông Hoàng Phố vẫn như xưa - buông lời hẹn ước không gặp không về với mỗi người khách qua đường.
Chúng ta đều tin vào gặp gỡ nhân duyên, nếu thực sự có duyên phận, cho dù phải trải qua ly biệt lâu đến đâu, rốt cuộc cũng sẽ có một ngày trùng phùng. Cho dù vật đổi sao dời, nhân thế đổi thay, những người đã đi xa ấy, vẫn sẽ quay về cạnh ta. Ngỡ rằng đã để lỡ những tháng năm như hoa như mộng của Thượng Hải xưa, nhưng không ngờ vẫn có thể tìm thấy tất cả những thứ quen thuộc trước đây dễ như trở bàn tay trong một ca khúc hoài cổ.
Thời gian không đứng lại bao giờ, chúng ta không còn trẻ nữa. Rất nhiều câu chuyện phức tạp cũng già đi trong êm đềm, mà phong vân xưa của thành phố này vẫn còn đó. Nguyện cho cuộc tương phùng của tất cả mọi người với Thượng Hải đều là “Hoa chi mãn xuân, thiên tâm viên nguyệt.” (Xuân đến hoa nở trĩu cành, ngẩng đầu trăng ắt tròn vành trên không[5])
[5] Hai câu trong bài kệ Hoằng Nhất đại sư (1880 - 1942) viết năm 60 tuổi, đại ý nói rằng: Không cần theo đuổi mù quáng, tất cả đều nên thuận theo tự nhiên.
Tương phùng là bài ca
Đều nói tương phùng là một bài ca, cho dù tương phùng với con người, hay tương phùng với non nước cây cỏ, hoặc tương phùng với một thành phố, đều là một bài ca dao xúc động tâm can, ý vị sâu xa. Không phải tất cả mọi người đều có thể sát cánh đồng hành với mình suốt cả cuộc đời, nhưng lại có rất nhiều ca khúc bầu bạn với bạn, với tôi như trước kia, đi qua thời gian mấy chục năm, mà vẫn hạnh phúc và ấm áp.
Tương phùng với một thành phố, cũng là tương phùng với một bài ca, Thượng Hải chính là một bài ca khiến người nghe một lần là không thể nào quên. Đây là một đô thi quốc tế hiện đại, trong mỗi ngóc ngách đều tràn ngập mộng ước thần kỳ, đều sáng tạo nên những truyền kỳ mà trước đây chưa từng có. Đây cũng là một thành phố cổ trải qua hết mọi mưa gió tang thương, mỗi ngõ hẻm của nó đều ẩn chứa những câu chuyện lâu năm, chất chứa nung nấu những mối tình êm dịu phong hoa tuyết nguyệt. Mà hết thảy những thứ này, đều được ngòi bút của lịch sử biết thành một ca khúc tuyệt mỹ sinh động. Thời gian sẽ lần lượt cáo biệt chúng ta, và thành phố phồn hoa cao quý này đã viết nên hết mây gió trăm năm, quá khứ khói bụi.
Đi xuyên qua những tòa cao ốc chọc trời thời thượng, dạo bước trong những ngõ hẻm cổ kính đơn sơ dài hun hút, cảm nhận về thành phố Đông Tây kết hợp, phong cách lạ lùng này. Những người lữ hành không biết đến từ nơi nào, và đi đến đâu, nhưng tất cả mọi cuộc tương phùng đều là một đoạn duyên phận hệt như tâm ý. Dầu cho nhân sinh như bèo nước, trong những tháng năm như bóng câu qua cửa, mau chóng lướt qua này, chúng ta đều phải trân trọng duyên phận.
Thạch Khố Môn là một sản vật dung hòa nghệ thuật kiến trúc Trung Quốc và kiến trúc phương Tây, cũng là một khung cảnh không thể thiếu của đại Thượng Hải. Nơi đây đã dấy lên vô số sóng gió giang hồ, đã từng có biết bao thiếu nữ cô độc sinh sống ở đây. Tháng đổi năm dời, rất nhiều cảnh vật đều đã đổi sang dung nhan mới, nhưng thời gian lại không thể nào xóa nhòa một nét ký ức của quá khứ. Thế nhưng ký ức cũng thật dè sẻn, chỉ những người từng trải mới có thể sở hữu nó. Có lẽ chúng ta đều được số phận an bài không thể trở thành diễn viên chính của thành phố này nhưng lại có thể đứng dưới sân khấu đợi chờ phút mở màn và hạ màn của một vở kịch.
Lưng đeo tay nải đơn giản, nghe một bài hát cũ, chọn một phong cảnh, đi vào ngõ hẻm, đứng ở giữa nơi hồng trần khói lửa nhất, nhưng tận sâu thẳm trái tim vẫn sạch sẽ như đã từng được quét dọn. Chúng ta có thể phân biệt rất rõ ràng mùi vị của gió, và tình điệu độc nhất vô nhị của thành phố này. Không biết trên giàn phơi quần áo trên ban công, đang hong khô chiếc váy hoa nhà ai; không biết trên lầu gác yên tĩnh của tòa thành đó, đã xảy ra biết bao câu chuyện nắng mưa tròn khuyết? Cho dù là lần đầu gặp gỡ, hay là phút tương phùng, thứ nơi đây đem đến cho bạn vẫn là sự quen thuộc và ấm áp. Cái gọi là “Nhân gian hữu vị thị thanh hoan[6]” (Điều thú vị nhất trên nhân gian này chính là niềm vui thanh đạm), khi chúng ta nhận ra và nếm trải tư vị của niềm vui thanh đạm nơi thành phố phồn hoa này, thì chúng ta đã thực sự đạt được tới cảnh giới tột cùng đó.
[6] Một câu trong bài “Hoán khê sa” của nhà thơ Tô Thức đời Tống.
Hai bờ sông Phố, tiếng sóng như xưa, chẳng biết từ khi nào, chúng đã quen với việc say đắm trong một bài hát, yêu ý vị của ca từ, yêu giai điệu của ca khúc. Cho dù là buổi sớm mờ sương, hay là đêm tối rực rỡ, những tòa nhà cao tầng hai bên bờ vẫn toát lên một phong thái mê hồn. Thượng Hải chính là một ly rượu nồng được cất kín ở nơi sâu thẳm của thời gian, khiến những người đến đây, giữa năm tháng như một khúc ca, đổi lấy một chén, mới nhấp đã mềm môi.
Phố Tây là khu tô giới của Thượng Hải cũ, đại sứ quán của các nước hồi trước đều được xây dựng ở đây. Những đại sứ quán này như trang lịch âm treo trên bức tường năm tháng, chúng ta không cần cố ý hồi tưởng, mà đã có thể lần giở xem lại những tháng ngày đã qua. Trung tâm tiền tệ Lục Gia Chủy ở Phố Đông, quần thể kiến trúc mới cực kỳ đặc sắc, đã thay đổi diện mạo của thành phố này chỉ trong chớp mắt. Tháp truyền hình Đông Phương Minh Châu nổi tiếng ngạo nghễ cúi nhìn chúng sinh, bất cứ lúc nào, nó đều là một huyền thoại không thể vượt qua nổi của Thượng Hải. Đứng ở hai bên bờ sông Phố, ngắm nhìn kiến trúc Đông, Tây giao hòa, cổ kim kết hợp, trong lòng du khách trỗi dậy một cảm giác thời gian và không gian dường như giao thoa. Dù cho là ban ngày hay ban đêm, bến Thượng Hải cũ hay mới đều khiến người ta phải tấm tắc ngợi khen.
Điền Tử Phường, một cái tên đơn giản mà đẹp đẽ, một Thượng Hải nồng đậm. Đây vốn chỉ là một con phố nhỏ không tên tuổi, tồn tại lặng lẽ trong một góc nhỏ tầm thường nào đó của đại Thượng Hải. Không biết ai đã mở cánh cửa nghệ thuật, khiến văn hóa Hải phái đều ngưng tụ ở đây. Mà rất nhiều người chất chứa mộng tưởng trong lòng, từ các quốc gia, các thành phố khác nhau đến Điền Tử Phường, nguyện cùng văn hóa Đông Tây của nơi này giao hòa linh hồn, cùng chung một mối tâm tình đầy ý thơ.
Ở Điền Tử Phường có diễn xướng ca kịch do một số studio tổ chức thường xuyên, khách tới đây luôn chìm đắm trong các ca khúc, quên mất hành trình phía trước còn bao xa. Chính âm nhạc đã mở bung những linh hồn còn bị khóa kín, khiến cho mỗi câu chuyện bị lãng quên lần lượt quay trở lại theo giai đoạn xoay vòng. Trong trái tim của mỗi con người đều có một Điền Tử Phường, nó đem lại sự lãng mạn cho những người say mê nghệ thuật phương Tây, đem lại sự điển nhã cho những người lưu luyến Thượng Hải. Ở Điền Tử Phường, không có sự phân chia khu vực vùng miền, tuổi tác cao thấp, giàu nghèo sang hèn, nghệ thuật và phong tình của nơi đây nguyện nắm tay sánh bước cùng mỗi người.
Thượng Hải - thành phố với phong cách kết hợp hài hòa giữa hiện đại và truyền thống đã thu hút ánh mắt của mọi du khách trên thế giới. Nó là một cô gái thời thượng, đi giữa những tòa nhà cao tầng, tư thế thướt tha tuyệt mỹ, và cũng là một thiếu nữ cổ điển tao nhã, mặc một bộ sườn xám, lưu luyến ngoái nhìn ngõ hẻm dài thăm thẳm. Chúng ta say đắm sự phồn hoa sáng lạn của Thập Lý Dương Trường, và cũng mê luyến sự ý vị nên thơ của những cảnh vật cũ của Thượng Hải xưa. Mà những tình cảm cổ kim giao hòa này xưa nay chưa từng mâu thuẫn, tựa như bất cứ lúc nào cũng đều có thể say đắm như nhau.
Tương phùng trong một khúc ca, từ đây đã yêu thành phố này, thương mến từng mái hiên, viên ngói, từng hạt bụi, mảnh đất nơi đây. Khi chúng ta ngỡ rằng thời gian đã lùi xa, những phồn hoa đã trở thành chiếc bóng của dĩ vãng, thì câu chuyện của Thượng Hải vẫn đang tiếp diễn. Năm tháng trôi đi âm thầm không tiếng động, nhưng nó để lại rất nhiều bài ca không lời, để lại những hồi ức sâu đậm cho chúng ta. Và khiến cho chúng ta mỉm cười giữa tiếng ca, cùng có niềm hạnh phúc như hoa nở giữa trần thế ấm áp này.
Vô tình gặp gỡ một tòa thành, là duyên phận; tương ngộ với văn hóa âm nhạc của một thành phố, cũng là duyên phận. Lễ hội âm nhạc quốc tế mùa xuân Thượng Hải lần thứ 28, đã mở màn một cách thi ý, tao nhã dưới ánh xuân muôn nghìn hồng tía. Đây là lễ hội âm nhạc kéo dài nhất trong lịch sử Trung Quốc, nó diễn ra vào tháng Năm, mùa hoa ngọc lan nở, để xướng lên muôn hình vạn trạng những giai điệu của nửa thế kỷ. Từng âm điệu linh động, réo rắt bừng nở một cách yên tĩnh lại nhẹ nhàng, xúc động lại miên man giữa Thượng Hải - đại đô thị quốc tế này.
Trong Lễ hội âm nhạc kéo dài ba tuần, 35 buổi hòa nhạc kinh điển đến từ hơn mười quốc gia như Trung Quốc, Nga, Italia… đã lần lượt ra mắt một cách đặc sắc. Đó là nhân duyên định mệnh, khiến những người khách qua đường như tôi và bạn đều ở lại đô thị Thượng Hải phồn hoa này, khiên chúng tôi tụ hội với nhau giữa mùa xuân, trao cho nhau những chén nồng ngày tết, lắng nghe những âm điệu thiên nhiên tuyệt vời. Đây là một vũ đài hoa lê, nó có đủ khí thê và hoài bão để trình diễn một cách hoàn hảo. Lễ hội âm nhạc quốc tế “Mùa xuân Thượng Hải”.
Cái gọi là “kiến trúc là âm nhạc hóa đá[3]”, phòng hòa nhạc Thượng Hải được mệnh danh là “Nhà hát Opera Paris của Thượng Hải”. Kiến trúc của nó mang phong cách châu Âu cổ điển, những đồ trang trí hoa lệ tuyệt mỹ, đã trang hoàng cho Lễ hội âm nhạc trở nên thi ý mà tao nhã gấp bội. Chính nhờ công trình nhà hát rực rỡ chói mắt này, đã khiến rất nhiều sự vật vốn xa lạ không hẹn mà cùng tới, giao hòa với nhau, rúng động linh hồn. Đây hẳn là một bữa tiệc thịnh soạn bậc nhất, diễn ra khi sắc xuân nồng đượm đang vào độ chín, sẽ khép lại trong tiếng vỗ tay và hoa tươi khoe sắc. Vẻ đẹp cảm động đó, không phải dáng vẻ yểu điệu lả lướt, mà nó sẽ hóa thành những ngọn sóng dạt dào không dứt, chảy mãi không tan trên sông Hoàng Phố.
[3] Một câu nói của thi hào Goethe
Hết thảy đến đi đều có nguyên do. Mùa xuân Thượng Hải phải nở bừng diễm lệ như thế, là vì nền văn hóa sâu sắc vững bền của Thượng Hải và thổ nhưỡng đặc biệt của đô thị này, cùng với những truyền kỳ đâu đâu cũng thấy ở nơi đây. Cho nên, cho dù chìm sâu trong lòng sông Hoàng Phố, hay là chảy trôi trên dòng Tô Châu, hoặc là xuyên qua ngõ hẻm cổ kính Thạch Khố Môn, thì vẫn luôn có thể tìm thấy phong thái đa dạng và mùi thơm lừng của đô thị này. Đây là thành phố nơi trăm sông đổ về một biển, từng câu thơ từ đều hàm chứa cả một câu chuyện hoa mỹ, mỗi một âm điệu lại có thể nảy sinh một mối tình tráng lệ. Mà cảnh trí của thành phố và vạn vật có linh tính, đều có thể yên vui trong âm nhạc.
Bước lại gần thành phố này, có lẽ chỉ cần một khoảnh khắc; phân tích một đoạn nhạc, cần thời gian bao lâu? Trong tim mỗi người đều có một bến Thượng Hải thuộc về riêng mình, trong thành phố khí thế hào hùng, phong tình lãng mạn này, chúng ta đều đang kiếm tìm một tình tiết liên quan đến văn hóa âm nhạc. Bởi vì, trong giang hồ sâu không thể dò này, chúng ta đều là những con thuyền xa bến, cần một khúc ca vượt sông, cần một chốn về cho tâm linh. Âm nhạc hay, có thể khiến cả dòng nước mùa xuân đổi màu. Âm nhạc hay, là hòn đá bắc qua sông, là bếp than chia hơi ấm, và cũng là ngọn đèn sáng soi trong đêm tối.
Giai điệu dặt dìu, đẩy một cánh cửa gọi là Tuế Nguyệt ra, ký ức của mấy đời nhạc sĩ đều không kìm được mà mở bung ra trong Lễ hội âm nhạc này. Sự vinh quang của quá khứ, và sự sáng đẹp của ngày nay đã được phô diễn hết mực trong những tháng ngày nhàn nhạt. Thượng Hải đã dành một sân khấu tân tiến nhất, tao nhã nhất cho những sản phẩm âm nhạc kinh điển. Mà sân khấu này lại khiến cho một loạt nhạc sĩ, nhà diễn tấu trở thành những diễn viên chính trong lịch sử. Có lẽ, thứ âm nhạc thực sự làm rung động lòng người, không phải là thứ âm nhạc sáng chói phù phiếm như bảy sắc cầu vồng, cũng không phải là thứ âm nhạc sáng lạn chói mắt như viên ngọc sáng phương Đông, mà là một tình yêu thuần khiết, nó chất phác đến độ khiến người ta chỉ biết cảm động mà than rằng nó tuyệt diệu khôn cùng, không gì sánh nổi.
Sinh mệnh vốn là một bài hát có nhạc đệm, mỗi một con người đã trải qua những năm tháng dài đằng đẵng của cuộc đời, mà vẫn có thể không hề đổi thay, đó chính là sự khẳng định thuần túy nhất đối với người hát. Khúc ca đó, là chỉ giữ nguyên một màu trong khung cảnh mùa xuân muôn ngàn màu sắc, là chỉ tìm một người duy nhất trong dòng người đi lướt qua nhau, là chỉ múc một gầu nước duy nhất trong ba ngàn Nhược Thủy. Khi cô độc, sẽ gắn với nhau như hình với bóng; khi mê lầm, sẽ không chia lìa xa cách. Cho dù trong đô thị quốc tế Thượng Hải này, người đến người đi vội vã biết bao, dòng người lưu chuyển nhanh gấp đến đâu, thì văn hóa âm nhạc vĩnh viễn sẽ không bị thời gian quên lãng.
Nước xuân trên sông, gió xuân khắp thành, thành phố thánh địa văn hóa âm nhạc Thượng Hải này, mang đến sự ngơi nghỉ an tĩnh cho những lữ khách đang dạo nước giữa chốn thế tục khói lửa. Đóa hoa ngọc lan tháng Năm đó, đã bung cánh nở rộ trong những ngày cuối cùng của mùa xuân. Thế gian mênh mông ngút tầm mắt, vẫn còn biết bao sự vật có thể vĩnh hằng, biết bao năm tháng có thể tiêu phí. Duy chỉ có âm nhạc, nó như một cái cây nở đầy hoa của thời gian, yên tĩnh chiếm một góc nhỏ trong kiếp này, ngắm nhìn xuân qua thu tới, phàm trần lai vãng, mà vĩnh viễn không héo tàn.
Vốn cho rằng Bến Thượng Hải sóng cả cuộn trào, một ngọn sóng là đủ nhấn mình vào thứ tình cảm mềm dịu. Nhưng chẳng ngờ, quẩn quanh trong những âm điệu tao nhã, những hạnh phúc và điều tốt đẹp của ngày hôm qua đến hôm nay vẫn còn có thể chạm vào được. Cầu cho mùa xuân Thượng Hải sẽ đi qua năm tháng trên vũ đài nhân gian. Cầu cho một khúc thanh âm của thời thái bình thịnh thế, ca ngợi vẻ đẹp của non sông, thể hiện quãng thời gian lãng mạn.
Dư âm trên biển
Đời người luôn là một chuỗi hồi ức liền mạch, cho dù bản thân có sống ở nơi phồn hoa đến mấy, có biết vinh hoa phú quý đến nhường nào, thì vẫn có lúc, một bài hát cũ cũng có thể dẫn dắt chúng ta quay về quá khứ, ôn lại một đoạn tuổi xuân như nước chảy trôi. Thượng Hải xưa như một giấc mộng cũ ngủ say, vốn tưởng rằng xa cách trăm năm, cảm giác ấy đã sớm tan biến, thế nhưng rất nhiều cảm giác quen thuộc lâu ngày không gặp đều hiện hữu trong một bài hát cũ. Chúng ta chỉ cần nhẹ nhàng đi xuyên qua con đường năm tháng, đến ngã rẽ của một mùa nào đó, là có thể cùng Thượng Hải thấu hiểu lẫn nhau.
Người ta nói, Thượng Hải đẹp đến mức không có cách nào phục chế được, đến khi phồn hoa rơi rụng thành bụi trần, thứ lay động tâm can vẫn là câu chuyện xưa như sương khói. Cho nên, đi trong thành phố Thượng Hải rộng lớn ngựa xe như nước, trong lòng trước sau vẫn có một khoảng trống rỗng yên lặng. Luôn tưởng rằng, dòng người lướt qua nhau sẽ không bao giờ gặp gỡ một cách tao nhã. Kỳ thực, trong sự nên thơ ý vị có thể bắt gặp ở bất cứ đâu ở Thượng Hải, chúng ta đều ôm ấp cùng một giấc mộng, và cần dựa vào những ký ức cũ kỹ đó để thả lỏng tâm tình.
Đi vào đường Phương Tân, nơi này khác với sự sáng lạn, hoa lệ của Thượng Hải mới, nhưng lại gặp gỡ sự ý vị cổ kính của Thượng Hải xưa. Nơi đây được gọi là “phố cổ Thượng Hải”, nó mang phong cách điển nhã cổ phong thời Minh, Thanh, trưng bày rất nhiều tấm ảnh cũ, ảnh lịch, họa báo cũ. Những đồ vật cũ đã bị thời gian quên lãng nhiều năm ấy, vốn đã mất tăm tích trên những con phố thương mại nổi tiếng như đường Nam Kinh, đường Hoài Hài, nhưng lại có thể bắt gặp ở bất cứ nơi đâu trên con phố cổ này. Đèn lồng đỏ treo cao dưới mái hiên cửa hàng, và lá tửu kỳ phất phơ trong gió, bằng phương thức cổ điển, tao nhã nhất, thuật lại ngày hôm qua muôn vàn sắc thái của Thượng Hải xưa cho những lữ khách lai vãng nơi này.
Những người bạn từ các quốc gia trên thế giới, từ ngũ hồ bốn biển đến đây, họ mang theo gió bụi của trời nam đất bắc, và gặp gỡ nhau trên con phố cổ kính dài hun hút này. Họ muốn tìm kiếm giấc mộng đã bị thất lạc từ lâu trong phong cảnh thời xưa, hay chỉ vì muốn tô điểm thêm một khung cảnh khác thường vào hành trành sinh mệnh của bản thân? âm nhạc của Thượng Hải xưa chầm chậm chảy trôi trong đáy sâu của thời gian, rồi bao trùm và lan tỏa khắp thành phố. Chúng ta không kìm nổi chìm đắm trong tiếng ca, hy vọng giữa biển người mênh mông gặp được cái người duyên phận kiếp này đã định ấy. Chúng ta là con thuyền trôi nổi, còn phố cổ là bến đậu. Cuộc gặp gỡ giữa muôn vạn người, không thể quá sớm, cũng không thể quá muộn, cho đến khoảnh khắc đôi bên nắm tay nhau mới đột nhiên vỡ òa, hóa ra tất cả chờ đợi đều là xứng đáng.
Nếu như nói nhân sinh là một chuyến tu hành, vậy thì những gì chúng ta phải làm chính là tìm một phương trời thanh tịnh, nắm tay bên nhau, cười ngắm gió mây, như Thế Âmới không phụ những tháng ngày tươi đẹp của cả một đời. Trong tiết trời cuối xuân này, rất nhiều người đang chìm sâu trong âm điệu của chiếc máy hát cũ, và trong những ca khúc vừa chân thực vừa hư ảo, vừa hàm súc lại vừa hướng nội, để có được tình cảm ấm áp và sự vui vẻ.
Tòa nhà Tiểu hồng lâu Trung Xướng nằm trong công viên Từ Gia Hội, cuối thế kỷ 19, công ty đĩa hát EMI nước Pháp xâm nhập vào Thượng Hải, mang theo chiếc máy hát thời thượng. Loại máy móc này đã khiến cho người Thượng Hải đương thời cảm thấy hưng phấn lạ thường, rất mau chóng nó đã trở thành trào lưu thời thượng nhất toàn bộ bến Thượng Hải.
Tiểu hồng lâu Trung Xướng là một tòa nhà có phong cách khác biệt, đã kinh qua bảy, tám mươi năm mưa gió tang thương mà vẫn bảo lưu được phong thái phi phàm năm xưa. Lò sưởi xây liền tường, đèn treo, máy hát cũ đĩa than, những đồ vật cũ này mang một vẻ đẹp như ảo như mộng khiến người đến tham quan cam tâm tình nguyện say đắm nó, gửi gắm cảm xúc ở nơi đây, và chắc chắn rằng đây chính là chốn quay về yên tĩnh nhất giữa trần thế huyên náo.
Tiểu hồng lâu Trung Xướng đã cất giữ biết bao sự phồn thịnh và huy hoàng mà ngày nay không thể nào sánh kịp. Dường như tất cả những nhân vật đình đám trong lịch sử nghệ thuật Trung Quốc hiện đại đều từng để lại dấu chân, hoặc sâu hoặc nông ở nơi này. Ở nơi này, Nhiếp Nhĩ từng sáng tác “Khúc tiến quân ca của nghĩa dũng quân”, Lê Cẩm Quang đã sáng tác “Dạ Lai Hương”, bản “Hoa hồng, hoa hồng anh yêu em” của Trần Ca Tân cũng được thu âm lần đầu ở đây. Nắng trời bóng mây của quá khứ đã tan biến, khi gió mây lắng lại, sẽ lại có một truyền kỳ khác nối tiếp ngày hôm qua tuyệt đẹp.
Trong phim của hãng Paramount có một câu rằng: “Khi nhạc Jazz trong Bách Lạc Môn vang lên, bạn không thể cự tuyệt được mà xoay người một cách hoa lệ.” Nửa thế kỷ trước, Bách Lạc Môn đã từng nổi tiếng khắp trong và ngoài nước với danh hiệu “Đệ nhất nhạc phủ Viễn Đông”. Có rất nhiều nhạc sĩ xuất sắc của dòng nhạc Jazz xuất hiện ở nơi đây, họ đã khảm một tầng sắc thái tình cảm đậm đặc lên nhạc Jazz. Nghe nhạc Jazz, giống như điều chế một ly rượu dung hòa cả Đông lẫn Tây, vừa có sự cổ diển Phương Đông đầy lãng mạn, khiến những người đã từng thưởng thức sẽ vương vấn mãi không quên, và chìm đắm trong cảnh trí huyền ảo rực rỡ ấy. Gặp gỡ Bách Lạc Môn, bất cứ một lần quay người nào đều khiến người ta phải ngoái nhìn hồi tưởng nhiều lần.
Bách Lạc Môn càng trở nên lung linh muôn hình vạn trạng trong cảnh đêm rực rỡ sắc màu, bao nhiêu ảm đạm đen tối đều bị tan chảy bởi vẻ đẹp diễm lệ của những “Ca nữ Thiên Nhai[4]”. Đôi lúc, một chiếc sườn xám hoa mỹ cũng đủ làm khuynh đảo tất cả khán giả Thượng Hải về đêm, là thành phố không có ban đêm, như thể bất cứ lúc nào bạn cũng có thể chứng kiến cảnh tượng ca múa thanh bình. Nhưng thứ chúng ta cầu ước chỉ là trong khi tuổi xuân vẫn còn rực rỡ, giữa tiếng nhạc dặt dìu, say một giấc túy lúy mà tươi đẹp. Đợi đến khi tia nắng đầu tiên rớt trên ban công mới tỉnh mộng.
[4] Một ca khúc nổi tiếng do Chu Tuyền thể hiện.
Đi xuyên qua ngõ hẻm Bách Khố Môn dài thăm thẳm mà chật hẹp, hết thảy hồi ức bị phong bế đã tuôn trào chỉ trong chớp mắt. Lầu gác bằng gỗ, những dây leo xanh thẫm bò lan, ý vị nên thơ nồng đậm bao trùm khắp thành Thượng Hải xưa. Một khúc ca cũ quen thuộc không biết vẳng đến từ khung cửa nhà ai, trong không khí hoài niệm chuyện cũ người xưa lan tỏa mùi hương thanh nhã của hoa dành dành. Nếu như không phải ngõ hẻm có điểm tận cùng, thì tất cả lữ khách đến đây đều ngộ nhận rằng, thời gian đã trôi ngược trở lại đến mấy chục năm. Còn chúng ta chính là những người Thượng Hải cũ chính gốc, trong con hẻm đầy khói lửa, yên bình sống những tháng năm đạm bạc.
Thượng Hải như một tòa thành của số mệnh, những người đến đây, hễ bước lạc vào trong không gian âm nhạc hoài niệm, thì sẽ không thể quên nổi mối tình này. Những người này thích ngồi dưới ánh nắng chiều, uống một ly trà, trong giai điệu của chiếc đĩa hát cũ, lật giở từng tấm ảnh cũ, bắt đầu hồi tưởng lại ký ức xưa. Những người này thích đi xuyên qua ngõ nhỏ phố lớn, ngắm những cảnh vật nhân tình của thành phố này, để bản thân chìm đắm trong chuyện cũ thăng trầm của Thượng Hải xưa. Bao nhiêu năm trôi qua, vật cũ đã đổi chủ từ lâu, tiếng sóng bên bờ sông Hoàng Phố vẫn như xưa - buông lời hẹn ước không gặp không về với mỗi người khách qua đường.
Chúng ta đều tin vào gặp gỡ nhân duyên, nếu thực sự có duyên phận, cho dù phải trải qua ly biệt lâu đến đâu, rốt cuộc cũng sẽ có một ngày trùng phùng. Cho dù vật đổi sao dời, nhân thế đổi thay, những người đã đi xa ấy, vẫn sẽ quay về cạnh ta. Ngỡ rằng đã để lỡ những tháng năm như hoa như mộng của Thượng Hải xưa, nhưng không ngờ vẫn có thể tìm thấy tất cả những thứ quen thuộc trước đây dễ như trở bàn tay trong một ca khúc hoài cổ.
Thời gian không đứng lại bao giờ, chúng ta không còn trẻ nữa. Rất nhiều câu chuyện phức tạp cũng già đi trong êm đềm, mà phong vân xưa của thành phố này vẫn còn đó. Nguyện cho cuộc tương phùng của tất cả mọi người với Thượng Hải đều là “Hoa chi mãn xuân, thiên tâm viên nguyệt.” (Xuân đến hoa nở trĩu cành, ngẩng đầu trăng ắt tròn vành trên không[5])
[5] Hai câu trong bài kệ Hoằng Nhất đại sư (1880 - 1942) viết năm 60 tuổi, đại ý nói rằng: Không cần theo đuổi mù quáng, tất cả đều nên thuận theo tự nhiên.
Tương phùng là bài ca
Đều nói tương phùng là một bài ca, cho dù tương phùng với con người, hay tương phùng với non nước cây cỏ, hoặc tương phùng với một thành phố, đều là một bài ca dao xúc động tâm can, ý vị sâu xa. Không phải tất cả mọi người đều có thể sát cánh đồng hành với mình suốt cả cuộc đời, nhưng lại có rất nhiều ca khúc bầu bạn với bạn, với tôi như trước kia, đi qua thời gian mấy chục năm, mà vẫn hạnh phúc và ấm áp.
Tương phùng với một thành phố, cũng là tương phùng với một bài ca, Thượng Hải chính là một bài ca khiến người nghe một lần là không thể nào quên. Đây là một đô thi quốc tế hiện đại, trong mỗi ngóc ngách đều tràn ngập mộng ước thần kỳ, đều sáng tạo nên những truyền kỳ mà trước đây chưa từng có. Đây cũng là một thành phố cổ trải qua hết mọi mưa gió tang thương, mỗi ngõ hẻm của nó đều ẩn chứa những câu chuyện lâu năm, chất chứa nung nấu những mối tình êm dịu phong hoa tuyết nguyệt. Mà hết thảy những thứ này, đều được ngòi bút của lịch sử biết thành một ca khúc tuyệt mỹ sinh động. Thời gian sẽ lần lượt cáo biệt chúng ta, và thành phố phồn hoa cao quý này đã viết nên hết mây gió trăm năm, quá khứ khói bụi.
Đi xuyên qua những tòa cao ốc chọc trời thời thượng, dạo bước trong những ngõ hẻm cổ kính đơn sơ dài hun hút, cảm nhận về thành phố Đông Tây kết hợp, phong cách lạ lùng này. Những người lữ hành không biết đến từ nơi nào, và đi đến đâu, nhưng tất cả mọi cuộc tương phùng đều là một đoạn duyên phận hệt như tâm ý. Dầu cho nhân sinh như bèo nước, trong những tháng năm như bóng câu qua cửa, mau chóng lướt qua này, chúng ta đều phải trân trọng duyên phận.
Thạch Khố Môn là một sản vật dung hòa nghệ thuật kiến trúc Trung Quốc và kiến trúc phương Tây, cũng là một khung cảnh không thể thiếu của đại Thượng Hải. Nơi đây đã dấy lên vô số sóng gió giang hồ, đã từng có biết bao thiếu nữ cô độc sinh sống ở đây. Tháng đổi năm dời, rất nhiều cảnh vật đều đã đổi sang dung nhan mới, nhưng thời gian lại không thể nào xóa nhòa một nét ký ức của quá khứ. Thế nhưng ký ức cũng thật dè sẻn, chỉ những người từng trải mới có thể sở hữu nó. Có lẽ chúng ta đều được số phận an bài không thể trở thành diễn viên chính của thành phố này nhưng lại có thể đứng dưới sân khấu đợi chờ phút mở màn và hạ màn của một vở kịch.
Lưng đeo tay nải đơn giản, nghe một bài hát cũ, chọn một phong cảnh, đi vào ngõ hẻm, đứng ở giữa nơi hồng trần khói lửa nhất, nhưng tận sâu thẳm trái tim vẫn sạch sẽ như đã từng được quét dọn. Chúng ta có thể phân biệt rất rõ ràng mùi vị của gió, và tình điệu độc nhất vô nhị của thành phố này. Không biết trên giàn phơi quần áo trên ban công, đang hong khô chiếc váy hoa nhà ai; không biết trên lầu gác yên tĩnh của tòa thành đó, đã xảy ra biết bao câu chuyện nắng mưa tròn khuyết? Cho dù là lần đầu gặp gỡ, hay là phút tương phùng, thứ nơi đây đem đến cho bạn vẫn là sự quen thuộc và ấm áp. Cái gọi là “Nhân gian hữu vị thị thanh hoan[6]” (Điều thú vị nhất trên nhân gian này chính là niềm vui thanh đạm), khi chúng ta nhận ra và nếm trải tư vị của niềm vui thanh đạm nơi thành phố phồn hoa này, thì chúng ta đã thực sự đạt được tới cảnh giới tột cùng đó.
[6] Một câu trong bài “Hoán khê sa” của nhà thơ Tô Thức đời Tống.
Hai bờ sông Phố, tiếng sóng như xưa, chẳng biết từ khi nào, chúng đã quen với việc say đắm trong một bài hát, yêu ý vị của ca từ, yêu giai điệu của ca khúc. Cho dù là buổi sớm mờ sương, hay là đêm tối rực rỡ, những tòa nhà cao tầng hai bên bờ vẫn toát lên một phong thái mê hồn. Thượng Hải chính là một ly rượu nồng được cất kín ở nơi sâu thẳm của thời gian, khiến những người đến đây, giữa năm tháng như một khúc ca, đổi lấy một chén, mới nhấp đã mềm môi.
Phố Tây là khu tô giới của Thượng Hải cũ, đại sứ quán của các nước hồi trước đều được xây dựng ở đây. Những đại sứ quán này như trang lịch âm treo trên bức tường năm tháng, chúng ta không cần cố ý hồi tưởng, mà đã có thể lần giở xem lại những tháng ngày đã qua. Trung tâm tiền tệ Lục Gia Chủy ở Phố Đông, quần thể kiến trúc mới cực kỳ đặc sắc, đã thay đổi diện mạo của thành phố này chỉ trong chớp mắt. Tháp truyền hình Đông Phương Minh Châu nổi tiếng ngạo nghễ cúi nhìn chúng sinh, bất cứ lúc nào, nó đều là một huyền thoại không thể vượt qua nổi của Thượng Hải. Đứng ở hai bên bờ sông Phố, ngắm nhìn kiến trúc Đông, Tây giao hòa, cổ kim kết hợp, trong lòng du khách trỗi dậy một cảm giác thời gian và không gian dường như giao thoa. Dù cho là ban ngày hay ban đêm, bến Thượng Hải cũ hay mới đều khiến người ta phải tấm tắc ngợi khen.
Điền Tử Phường, một cái tên đơn giản mà đẹp đẽ, một Thượng Hải nồng đậm. Đây vốn chỉ là một con phố nhỏ không tên tuổi, tồn tại lặng lẽ trong một góc nhỏ tầm thường nào đó của đại Thượng Hải. Không biết ai đã mở cánh cửa nghệ thuật, khiến văn hóa Hải phái đều ngưng tụ ở đây. Mà rất nhiều người chất chứa mộng tưởng trong lòng, từ các quốc gia, các thành phố khác nhau đến Điền Tử Phường, nguyện cùng văn hóa Đông Tây của nơi này giao hòa linh hồn, cùng chung một mối tâm tình đầy ý thơ.
Ở Điền Tử Phường có diễn xướng ca kịch do một số studio tổ chức thường xuyên, khách tới đây luôn chìm đắm trong các ca khúc, quên mất hành trình phía trước còn bao xa. Chính âm nhạc đã mở bung những linh hồn còn bị khóa kín, khiến cho mỗi câu chuyện bị lãng quên lần lượt quay trở lại theo giai đoạn xoay vòng. Trong trái tim của mỗi con người đều có một Điền Tử Phường, nó đem lại sự lãng mạn cho những người say mê nghệ thuật phương Tây, đem lại sự điển nhã cho những người lưu luyến Thượng Hải. Ở Điền Tử Phường, không có sự phân chia khu vực vùng miền, tuổi tác cao thấp, giàu nghèo sang hèn, nghệ thuật và phong tình của nơi đây nguyện nắm tay sánh bước cùng mỗi người.
Thượng Hải - thành phố với phong cách kết hợp hài hòa giữa hiện đại và truyền thống đã thu hút ánh mắt của mọi du khách trên thế giới. Nó là một cô gái thời thượng, đi giữa những tòa nhà cao tầng, tư thế thướt tha tuyệt mỹ, và cũng là một thiếu nữ cổ điển tao nhã, mặc một bộ sườn xám, lưu luyến ngoái nhìn ngõ hẻm dài thăm thẳm. Chúng ta say đắm sự phồn hoa sáng lạn của Thập Lý Dương Trường, và cũng mê luyến sự ý vị nên thơ của những cảnh vật cũ của Thượng Hải xưa. Mà những tình cảm cổ kim giao hòa này xưa nay chưa từng mâu thuẫn, tựa như bất cứ lúc nào cũng đều có thể say đắm như nhau.
Tương phùng trong một khúc ca, từ đây đã yêu thành phố này, thương mến từng mái hiên, viên ngói, từng hạt bụi, mảnh đất nơi đây. Khi chúng ta ngỡ rằng thời gian đã lùi xa, những phồn hoa đã trở thành chiếc bóng của dĩ vãng, thì câu chuyện của Thượng Hải vẫn đang tiếp diễn. Năm tháng trôi đi âm thầm không tiếng động, nhưng nó để lại rất nhiều bài ca không lời, để lại những hồi ức sâu đậm cho chúng ta. Và khiến cho chúng ta mỉm cười giữa tiếng ca, cùng có niềm hạnh phúc như hoa nở giữa trần thế ấm áp này.
![Truyện [Dịch]Xuyên Qua Làm Ran - Sưu tầm](https://image.tientruyen.com/ieutruyen/cover/83495.webp)
